Sosyal Medya

Makale

Şirk koşmamak kolay mıdır?

tarihinde yayınlandı.

Haram-helal, ya da yasak-serbest kılma sadece Allah'ın hakkı ve yetkisidir dedik. O halde bu yetkiyi kendisinde gören kiÅŸi ya da kurum ilahlığa soyunmuÅŸ demektir.

Yani, kiÅŸinin yasak ve serbest koyucu olarak gördüÄŸü en üst otorite neyse onun Rabbi de odur.

Bunu ÅŸöyle de ifade edebiliriz: DoÄŸrularını yanlışlarını, güzellerini çirkinlerini, iyilerini kötülerini kim belirliyorsa kiÅŸi onu Rab ya da ilah edinmiÅŸ demektir.

Bu noktada 'Rab' ile 'Ä°lah' arasındaki farka da dikkat çekmek lazım.

Rab; yediren içiren, nimet veren, besleyip katkıda bulunan demektir. Terbiye kelimesi buradan gelir. EÄŸitmek büyütmek ve varlığına varlık katmak demek olduÄŸu için ona terbiye denmiÅŸtir. Oysa terbiye Türkçe'de biraz farklı bir anlam ifade eder. Edebi, saygıyı, nezaketi anlatır. Gerçi bunlar da çocuÄŸun kiÅŸiliÄŸine bir katkıdır, ondaki bir artıştır. Faize de, haksız da olsa bir artış anlamı taşıdığı için yine bu kökten olarak riba denmiÅŸtir.

Ä°lah ise ibadet edilen, hayret ve içtenlikle boyun eÄŸilen demektir.

Buna göre Rab, nimetin yegâne sahibi, Ä°lah ise ibadete ve boyun eÄŸmeye yegâne layık olan anlamındadır. Yani Allah'ın Rab olması, O'nun kullarına karşı fiillerini, Ä°lah olması da kullarının O'na karşı fiillerini anlatır.

Allah'ı hamd ile tespih etmek de böyledir. BilindiÄŸi gibi, pek çok ayette ve pek çok hadiste 'Allah'ı hamd ile tespih edin' denir. Tespih O'nun Ä°lah olmasına, hamd ise Rab olmasına bakar. Tespih ederek Allah'ı O'na yaraÅŸmayan bütün tasavvurlardan arındırır ve beri biliriz, hamd ederek de bütün nimetlerin sahibinin O olduÄŸunu itiraf etmiÅŸ, yani yegâne ilah ve yegâne Rab olduÄŸunu söylemiÅŸ oluruz.

Onun için bazı âlimler Allah'ı hakkıyla bir bilmenin, yani tevhidin ancak bu iki yönlü birleme ile tamam olabileceÄŸini söylerler. Vasıta ne olursa olsun, bütün nimetlerin aslında Allah'tan olduÄŸunu bilmeye, Rabbı bir bilme anlamında 'tevhid-i rububiyet', boyun eÄŸmeye, ibadete, saygı ve temennaya yegâne layık olanın Allah olduÄŸunu bilmeye de, ilah'ı bir bilme anlamında 'tevhid-i uluhiyet' derler. Mümin ancak böyle çift yönlü bir birleme ile gerçek muvahhid, yani Allah'ı hakkıyla bir bilen olmuÅŸ olur.

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.