Akif Emre'nin arşivinden: Arakanlılar neyimiz olur?

Esmer tenli çehrelerinde, umuda açılmış siyah gözlerin mahcup ama merakla ışıldayışı... "Arakan'dan gelenler siz misiniz?" sorusunu sorduÄŸumda ilk tepkileri ÅŸaşırtıcıydı. "Arakan! Nereden biliyorsunuz bu ismi?" Arakan ismini, varlığını, baÄŸlısı oldukları Ä°slam'ı yok sayan, kolonyalizmin mirası bir ulus-devletin hiçliÄŸe mahkum ettiÄŸi bir azınlığın temsilcileriydiler.

Aradan yıllar geçtikten sonra bir zamanlar Birmanya dediÄŸimiz, daha sonra Ä°ngilizceden bozma Burma dediÄŸimiz ÅŸimdilerde ise telaffuzunda bile güçlük çektiÄŸimiz Myanmar ismine alışmaya çalıştığımız ülkenin Arakan bölgesindeki Müslümanlarla ilgili haberler geliyor. Yüz binleri mülteci olarak BangladeÅŸ'e sığınan, ana vatanlarında baskı ve asimilasyona karşı direnmeye çalışan Müslümanların çileli hayatları daha kaç nesil devam edecek? En küçük sorun karşısında toplu katliamlara uÄŸrayan bu Müslümanlar, Budist-Müslüman çatışması altında makulleÅŸtirilen kitlesel kıyımlarda korunaksız, savunmasız oldukları kadar sığınaksızlar da. BangladeÅŸ son günlerde evlerini terk eden yüz bine yakın Arakan Müslümanının ülkesine geçmesini engellemeye çalışıyor. Gerekçe ise, yeterince mülteci ile zaten başının dertte oluÅŸu...

Öte yandan devlet politikası olarak sürekli baskıya maruz kalırken Müslümanlıkları doÄŸrudan hedef haline gelen Arakanlı Müslümanlar, ayrıca Budist çoÄŸunluÄŸun dini fanatizminin tehdidi altındalar.

Ä°sim meselesi açılmışken; Arakanlı Müslümanlar, farklı etnik ve dini kimlikleri inkar edildiÄŸi için hem sosyal olarak hem siyasal ve ekonomik anlamda tam bir dışlanmaya tabi tutuluyorlar. Arakan ismini bile kullanmak her türlü belayı davet etmek anlamına geliyor!

Aslında Arakanlı Müslümanlar, Birmanya'nın Kuzeybatı sahil ÅŸeridinin bin mil kadar kısmını oluÅŸturan bölgenin yerlisi ve Rohingalar olarak bilinir. Tarihsel olarak Müslüman bölgesi olan Arakan, daha çok Hindistan'ın DoÄŸu kanadını oluÅŸturur. Erken dönemde Ä°slam Medeniyetine dahil olan bölge, Bengal Sultanlığı ile yakın iliÅŸkileri olan bağımsız bir sultanlık olarak özgün bir tarihe ve kültüre sahip. Arakan ismi bile doÄŸrudan Ä°slam kültürü ile alakalı; "rükn" kelimesinden geliyor.

1825ile 1947 arasında geçen Ä°ngiliz sömürge idaresinin bitimiyle iyice azınlık durumuna düÅŸen, Budistlerin açlık katliamına maruz kalan Rohinga Müslümanları modern ulus devletin tüm tekelci uygulamalarından nasibini aldı. Artık haritada bile yeri bilinmeyen,sahipsiz bir Müslüman azınlık olarak her anlamda sahipsiz.

Tüm bu bilgiler, aslında bir bilgisayar tuÅŸu kadar yakın. Bir tıkla ulaşılan bu enformasyon "Arakanlılar bizim neyimiz olur?" sorusuna cevap vermez.

Türkiye'de Ä°slami düÅŸünüÅŸün temel rükünlerinden biri ve kendisini saÄŸ-milliyetçi-muhafazakarlıktan ayıran yanı, yeryüzünün tümüne ilgisini yoÄŸunlaÅŸtırmasıdır. Ä°slam ülküsünün ve insanlığın mazlumiyetine dair bir vicdanın diri tutulmasıdır.

Ne var ki muhafazakar-Ä°slamcılık gibi garip bir senteze itilen, muhafazakarlaÅŸtırılan, muhafazakarlaÅŸtıkça merkeze ve iktidara yükselen, iktidar erkini ele geçirdikçe devletçileÅŸen/eklemlenen ve de milliyetçi refleksler edinen bir sürecin gölgesinde kalanlar, bir insanlık vicdanının bilince dönüÅŸmüÅŸ halini terk edenler, "Arakanlılar neyimiz olur?" sorusuna cevap veremezler.

Çünkü saÄŸcılaÅŸarak devletin merkezine oturan güç yanılsaması, yeryüzünü mescid bilen bir bilincin diriliÄŸinden çok OrtadoÄŸu'nun, Balkanların tapusu söyleminin ideolojik kodlanmışlığıyla malul bir vicdana dönüÅŸür.