Avrupa'da tereyağı stoku eriyor

Dünyanın önde gelen süt üreticilerinde üretimin gerilemesi ve hızla artan talep, bilim adamları tarafından yıllar önce aklanan ve artık vücudumuz için faydalı kabul edilen tereyaÄŸ fiyatlarının yükselmesine neden oldu. BM Tarım ve Gıda Örgütü (FAO) verilerine göre tereyaÄŸ fiyatları büyük bir hızla artıyor. Fiyatlardaki artış Avrupa’da tereyağı krizi baÅŸ göstermesine yol açtı. Talebin giderek arttığı Avrupa’da gıda ÅŸirketleri gelecek aylarda piyasada yeterli tereyağı olmayacağı ve fiyat artışlarının sürebileceÄŸi uyarısı yapıyor.

FÄ°YATLAR Ä°KÄ°YE KATLANDI

Dünya gazetesinin haberine göre, Temmuz ayı başında gıda devi Arla’nın CEO’su Peder Tuborgh, yeterli süt tedarik edilemediÄŸini ve tereyaÄŸ sıkıntısı yaÅŸanabileceÄŸini belirterek tüketiciler arasında bir panik oluÅŸmasına neden olmuÅŸtu. Arla CEO’sunun tahminleri doÄŸru çıktı. Avrupa’da haziran ayında tereyaÄŸ fiyatları yüzde 14 artarken, yılbaşından bu yana fiyatlardaki artış yüzde 100’ü buldu. 2016’da 200 olan FAO tereyağı fiyat endeksi bu yıl 400’ü aÅŸtı. Kâr marjlarının giderek baskı altına girmesiyle fiyat artışlarının yakında pastane ürünlerine yansımaya baÅŸlaması bekleniyor.

Analistlere göre bir taraftan Avrupa’da talep güçleniyor. Rabobank küresel süt ürünleri stratejisti Kevin Bellamy, tereyaÄŸ talebinde yapısal bir deÄŸiÅŸim yaÅŸandığını söylüyor. 2014 ve 2015 yıllarında arz fazla olmasına raÄŸmen, talebin fiyatlarda düşüşü engellediÄŸini belirten Bellamy, insanların tereyağına daha fazla yöneldiÄŸini hatta tereyağın iÅŸlenmiÅŸ gıdalarda kullanımının da arttığını ifade ediyor.

Son araştırmalar da tereyağ ve kalp-damar hastalıkları arasında güçlü bir bağlantı olmadığına ortaya koyması tüketimi destekledi. Bazı nebati yağların sağlığa olumsuz etkilerinin olduğuna dair tartışmalar da tereyağına yönelimi artırdı. Eurominotor gıda analisti Raphael Moreau, insanların margarini terk ederek doğal ürünleri tercih etme eğiliminin tereyağ satışlarını artırdığını söylüyor.

AB’DE TEREYAÄž STOÄžU % 99 AZALDI

Ancak talebin desteğiyle artan fiyatlara rağmen birçok üreticinin üretimini artırmayı başaramadığı görülüyor. Sütün aynı zamanda taze süt, krema ve peynir üretiminde kullanılıyor olması nedeniyle tereyağ üretimine yönlendirilen süt miktarında önemli bir artış yaşanmadığına dikkat çekiliyor.

Analistler küresel stoklardaki gerilemeye de iÅŸaret ediyor. Avrupa BirliÄŸi’nde mayıs sonu itibariyle tereyaÄŸ stoku 1.396 tona indi. Bu rakam, Mayıs 2016’daki 92 bin 548 tona göre stokların yüzde 9 azaldığı anlamına geliyor. ABD Tarım Bakanlığı verilerine göre, küresel stoklar da bu yıl 300 bin tonun altına indi. Çin gibi büyük bir pazarın süt ürünleri piyasasında yaptığı alımları artırıyor olması stokların artmasının önüne geçiyor.

Dünyanın en büyük süt üreticileri arasında Avrupa Birliği, ABD, Yeni Zelanda, Avustralya ve Arjantin bulunuyor. Technavio analistleri, 2014-2019 yılları arasında küresel tereyağ pazarında yıllık ortalama büyüme hızının yüzde 4.84 olacağı tahmininde bulunuyor. Geçtiğimiz yıl küresel pazarın büyüklüğü de 5.6 milyon ton olarak hesaplanıyor.

TÜRKİYE TEREYAĞDA İTHALATÇI

Dünyada tereyağı ihracatının büyüklüğü yılda 9 milyar dolara yakın. En büyük ihracatçılar arasında Yeni Zelanda, Hollanda, Ä°rlanda, Almanya, Belçika, Fransa, Belarus, ABD, Avustralya bulunuyor. Türkiye 2015 yılında 2 milyon 462 milyon dolarlık ihracat yaparken, 72.5 milyon dolarlık ithalat gerçekleÅŸtirdi. Türkiye’nin en fazla ithalat yaptığı ülkeler arasında ABD, Almanya, Fransa, Yeni Zelanda yer alıyor.