Değişim Yasası

Rad suresi 11 :

"Bir toplumu oluÅŸturan fertler kendi iç dünyalarındakini, kendi özelliklerini, (hayat kanununa uyup) kendi (ahlâk ve düzenini) deÄŸiÅŸtirmedikçe, Allah onların oluÅŸturduÄŸu toplumu deÄŸiÅŸtirmez."

Bu Ayeti Celile toplumsal ve bireysel deÄŸiÅŸim yasasını ifade eden mühim bir anahtar ayettir.

DeÄŸiÅŸenler geliÅŸir geliÅŸenler deÄŸiÅŸtirebilirler.

DeÄŸiÅŸim nimettir.

"Tebdil-i mekanda ferahlık vardır" deriz ya bu aynı zamanda insanî bir ihtiyaçtır.

İslam'i ıstılahta değişimi ifade eden kavramlar var.

Tebdil-mubadele

Tahvil-muhavele

TaÄŸyir-muÄŸayere

Tasrif-sarraf

Taklib-kalb, inkılab

Tedavül-mudavele

Tahrif-muharefe (bozarak deÄŸiÅŸim)

Tahrib-muharebe (yıkarak, yapıyı bozarak değişim)

Tüm bu kavramlar hep deÄŸiÅŸimi ifade eden kavramlardır.

Bir yerde değişim varsa orada değiştiren de vardır.

Kelam alimleri Derler ki: "Kainatta iki şey Allah'ın varlığına delildir."

1) Hareket yasası.

2) Değişim yasası.

Çünkü hareket varsa hareket ettiren, deÄŸiÅŸim varsa mutlaka deÄŸiÅŸtiren vardır ne bir hareket ne de bir deÄŸiÅŸim kendiliÄŸinden olmaz olamaz.

Hatip salonu dolduran dinleyicilere "deÄŸiÅŸim isteyenler el kaldırsın" demiÅŸ, istisnasız herkes el kaldırmış, sonra "indirin ellerinizi, deÄŸiÅŸmek isteyenler el kaldırsın" demiÅŸ, hiç kimse kaldırmamış.

Bu aslında Ä°nsanın kendisini deÄŸiÅŸtirmekte ne kadar zorlandığını gösteren ironik bir örnek.

Değişimi herkes istiyor ama kendisi değişmemek kaydı şartıyla.

Ä°nsanın en kolay deÄŸiÅŸtirebileceÄŸi kiÅŸi kendisidir. Toplum olarak deÄŸiÅŸim isteyen ama hiç deÄŸiÅŸmek istemeyen bir yapımız var.

Ontolojik açıdan 3 türlü deÄŸiÅŸim vardır. 

1) Yokluktan varlığa (Doğum, Halk)

2) Varlıktan varlığa (Devim, Devrim, Hayat)

3) Varlıktan yokluÄŸa (Ölüm, Mevt)

Bu ontolojik bir gerçektir.

Bireysel ya da toplumsal deÄŸiÅŸim dörde ayrılır.

1) Kötüden iyiye, müsbet deÄŸiÅŸim, tekamül, tamir, inÅŸa, imar, ıslah. Ashab buna güzel örnektir.

2) Ä°yiden kötüye, menfi deÄŸiÅŸim. Zorlu sınavları veremeyerek zaaflarına esir düÅŸerek savrulanlar.

3) Kötüden kötüye, hakikat ayan olunca potansiyel kötülüÄŸün katmerli dışa vurumu. Örnek:  Ebu Cehil, Ebu Leheb vb.

4) Ä°yiden iyiye, özlerinde iyi, fıtratı selim-salim, emin, güvenilir, ahlaklı, adil, vicdan sahibi, mutemed Rasûller, Enbiya buna harika örnektirler.

"Değişime Kendisini kapatanın can suyu kurur, pıhtılaşır" derler.

Ä°çeriden aydınlanan dışına ışık saçar. "Ä°çeriden deÄŸiÅŸim hayat, dışarıdan deÄŸiÅŸim ölümdür."

Yumurta kabuÄŸunu çatlatarak hayata atılmaya çalışan bir canlıya yardım etmek niyetiyle yumurta kabuÄŸunu kıran birisi onun ölü doÄŸmasına sebep olmuÅŸ.

DeÄŸiÅŸimin yasasını bilmemek bu tip vahim sonuçları verebiliyor. Çünkü deÄŸiÅŸimin yasasında o canlı organizmanın zorlanması, kabuÄŸu kırarak, mukavemet göstererek güçlenmesi esası var.

Olmamış üzüme koruk deriz, olgunlaşıp kıvamını bulunca üzüm, biraz iÅŸlesek marmelat, ÅŸurub-ÅŸerbet, sirke, pekmez, pestil, dolan oluyor. Bu süreçlerin hepsi deÄŸiÅŸimdir ve müsbettir.

Ama üzüm fermente edildiÄŸinde hamr-sarhoÅŸluk veren müskirat oluyor. Bu menfi deÄŸiÅŸimdir.

Ä°ki deÄŸiÅŸim çabası doÄŸru sonuç vermez, akamete uÄŸrar.

1) Dıştan, harici bir sadme, baskı, itme, çarpma ile, zorla, cebirle deÄŸiÅŸim çabası. Toplumsal veya bireysel fark etmez deÄŸiÅŸimi cebren, darbe, silah gücü ile tesis etmek isteyenler onun için hiç baÅŸarılı olamamıştır.

2) Sadece formda, dışta, hariçte, ÅŸekilde deÄŸiÅŸim çabası.

Bu da akamete uÄŸramaya mahkumdur. Formu deÄŸiÅŸtirdiniz ama içsel hiçbir takviye unsuru, dinamik bir özümsenmiÅŸ inanç, fikir, deÄŸer mevzubahis deÄŸil.

DeÄŸiÅŸim için gerekenler: Selim bilgi

Sahîh iman

Halis niyet

Salih amel.

DeÄŸiÅŸtirmek için gerekenler:

TebliÄŸ

Talim-terbiye

Ä°nzar-ikaz

Güzel örneklik.

KiÅŸi deÄŸiÅŸmeye aday olsun yeter ki iyi olanda onun için müsbet deÄŸiÅŸim imkanı-fırsatı var.

Kötü olanda da kendisini çek etme, gözden geçirme, kötü hasletini iyi ile tebdil, tahvil imkanı-fırsatı var.

 

Yasin AydoÄŸan