Sosyal Medya

Makale

LeÅŸ gibi kokuyorsunuz!

tarihinde yayınlandı.

Uzun süredir Suriye'nin gölgesinde kalmış olan Lübnan'da kriz kendisini basit ama "kokuÅŸmuÅŸ" çöpler üzerinden tekrar gösterdi. Yönetim krizi, etnik, mezhepsel ve dini gerginlikler, sayıları bir milyonu geçen Suriyeli mülteciler, yolsuzluk ve cumhurbaÅŸkansızlık bir tarafa, Lübnan halkını toplanmayan ve saÄŸlık açısından büyük tehlike saçan çöpler sokaÄŸa döktü. 

"LeÅŸ gibi kokuyorsunuz" sloganı etrafında yapılan gösterilerin iki ana sebebi var. Tetikleyici sebep Beyrut'taki çöp toplama merkezinin baÅŸka bir alternatif bulunmadan kapatılması ve bu sebepten Beyrut'un bir çöp kente dönmesi. Kokuyorsunuz sloganı altında birleÅŸilmesinin sebebi bu. Bu plansızlık yetmemiÅŸ gibi çöplerin toplanması ihalesinde de yolsuzluklar dönüyor ve bu krizi siyasi ve ekonomik ranta çevirmek isteyen gruplar ortalıkta cirit atıyor. Yeni çöp toplama merkezini ülkenin sosyo-ekonomik açıdan düÅŸük olan ÅŸehirlerinden Akkar'da açma planları, tartışmaya sınıfsal bir boyut da ekliyor. Akkarlılar haklı olarak devletin doÄŸru dürüst hizmet götürmediÄŸi ÅŸehirlerinin çöp toplama merkeziyle akıllara gelmesinden ÅŸikayetçi. 
Çöp krizinin arka planında ise ülkenin boyundan büyük yönetimsel sorunları var. Lübnan kökenleri Osmanlı'ya kadar uzanan bir dini-mezhebi kota sistemiyle yönetiliyor. Bu kota sisteminin en tepesinde ülkenin üç kritik postu yer alıyor. Buna göre CumhurbaÅŸkanı Maruni bir Hristiyan, BaÅŸbakan Sünni bir Müslüman ve Meclis BaÅŸkanı da Åžii bir Müslüman olmak zorunda. Bu mezhepsel-dini ayrım tepeden aÅŸağıya doÄŸru inerken beraberinde nepotizm, liyakatsizlik ve derinleÅŸen güvensizlik duygularını da getiriyor. 
Bu ayrıma ek olarak otuz senelik Suriye iÅŸgalinin Lübnan'da ürettiÄŸi derin siyasi fay hatları var ki bu da karşımıza 8 Mart ve 14 Mart Hareketleriyle çıkıyor. Suriye yanlısı 8 Mart ve Suriye karşıtı 14 Mart Hareketleri, içerisinde farklı din ve mezheplerden siyasi parti ve hareketleri barındıran ittifaklar. Lübnan iç savaşı dönemlerinden kalma husumetlerin ve rekabetlerin günümüz Lübnan siyasetine en belirgin yansımaları bu ittifaklar. 
Üstelik Ä°ran ve Suudi Arabistan'ın da siyasi kararlarda nüfuzlarını yadsınamayacak ölçüde hissettirdiÄŸi bir ülke olan Lübnan'da Taif AntlaÅŸmasının da örneklediÄŸi gibi sorunlar çoÄŸu zaman bölgesel müdahalelerle çözülebiliyor. 
Mevcut ayrımların en acil bir ÅŸekilde çözülmesi gereken sonucu, Lübnan'ın on altı aydır cumhurbaÅŸkansız olması. Profil belli, cumhurbaÅŸkanı Maruni bir Hristiyan olacak. Adaylar da belli: 8 Mart'ın adayı MiÅŸel Avn ve 14 Mart'ın adayı Samir Jaja.  BaÅŸta Hizbullah olmak üzere 8 Mart oturumlara katılmadığından seçim yapılamıyor. CumhurbaÅŸkanı profili belli ama mevcut ayrımlar iki ayrı Maruni Hristiyan aday üretmiÅŸ durumda ve bir uzlaşı adayı çıkarılamıyor. 
Hal böyleyken Lübnan halkı bir ÅŸekilde çözülebilecek çöp krizinden ziyade aslında çözümü konusunda umutlarını yitirdikleri siyasi kamplaÅŸmayı ve bu kamplaÅŸmanın ürettiÄŸi yönetimsel krizinden endiÅŸeli. DiÄŸer taraftan ise Hizbullah gibi son yıllarda etkisi artan gruplar, ülkedeki dini-mezhepsel kota sisteminin kendi lehlerine yeniden gözden geçirilmesini isterken, CumhurbaÅŸkanlığı krizi bu gruplara sistemin yeniden tartışılması imkanını veriyor. Bölgesel aktörler henüz devreye girmediÄŸi ÅŸu günlerde ise, Lübnan içi aktörler mevcut krizi, çöp gösterileri de dahil, kendi gündemlerini öne sürmek için tepe tepe kullanıyor.  

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.