Sosyal Medya

Makale

İran'ın Suriye'de ne işi var?

tarihinde yayınlandı.

Suriye'de devrimin ilk günlerinden beri bu soruya cevap bulma çabasındayım. Ä°ran'ın Esed rejiminin yanında saf tutarken hangi stratejik hesaplamalar içerisinde olduÄŸu sorusu hâlâ havada duruyor. Sadece muhalefeti destekleyenler deÄŸil; Ä°ranlılar bile bilindik ezberler dışında neden boÄŸazlarına kadar Suriye'de savaÅŸa girdiklerini ve Esed rejimine neden açık bir çek verdiklerini inandırıcı bir ÅŸekilde izah edemiyorlar. 

Ä°ran Devrimi’nden sonra rejimin halk temelli, devrimci ve Åžii hareketleri desteklediÄŸi ve bunun Ä°ran'ın ahlaki bir borcu olduÄŸunu ezbere tüm Ä°ranlılar söylerler. Bahreyn'de, Yemen'de hatta Irak'taki pozisyonlarını da bu ezber üzerinden açıklarlar. Fakat iÅŸ Suriye'ye gelince sihirli ezberin fena bir ÅŸekilde bozulduÄŸunu görürüz. Suriye'de destekledikleri Esed rejimi kendisini net bir ÅŸekilde halkın karşısında konumlandırmış, birçok Ä°ranlının da ifade ettiÄŸi gibi bir diktatör. Rejimin deÄŸiÅŸim/devrim iliÅŸkisi 1970’te Hafız Esed'in orduda kendi mezhepsel kliÄŸini hakim kılmak için yaptığı darbeyle kısıtlı. Üstüne üstlük Ä°ran dini mercilerinin hemen hemen hiçbiri Nusayrileri Åžii olarak kabul etmez. O zaman Ä°ran'ın Suriye'de iÅŸi ne? 

Yere çakılan itibar 

Hemen "jeostratejik" bir açıklama geliyor: Muhaliflerin Hizbullah'la Ä°ran arasındaki coÄŸrafi ikmal bağını koparmasına izin veremezdik. Ä°yi de Ä°ran'ın/Hizbullah'ın Suriye'ye tam teÅŸekküllü olarak girdiÄŸi ana kadar hiçbir muhalif bu bağı koparacağını söylemiyordu zaten. Kendi kendini doÄŸrulayan bir kehanet misali Ä°ran, Suriye'deki yanlış stratejisiyle hem kendini hem de 2006'da Sünni dünyada da kahraman olarak görülen Hizbullah'ın itibarını yerle bir etti. Neredeyse Ä°srail kadar nefret objesine dönüÅŸtürdü. 
Bu iddia da çöktü. Kaldı Suriye'de artan radikalizm. Bir baÅŸka kendi kendini doÄŸrulayan kehanet... Ä°ran'ın verdiÄŸi açık çekle rejimin katliamlarına devam etmesi ve mezhebi, bir asker/destek toplama kartı olarak kullanması Suriye'de radikalizmi doÄŸurdu ve güçlendirdi. Ä°ran askeri Suriye'ye IŞİD'den önce girdi. Kaldı ki yavaÅŸ yavaÅŸ IŞİD'in Ä°ran'ın tam güç desteklediÄŸi Esed rejimiyle iliÅŸkisi artık ayyuka çıktı. En son IŞİD'in teorisyenlerinden Hacı Bekir'in rejimle iliÅŸkisini kanıtlayan belgeler etrafa saçıldı. IŞİD çok stratejik bir yer olmadığı müddetçe rejimle savaÅŸmadı; binlerce muhalifi, liderlerini öldürdü. Esed rejimi muhaliflere havadan bomba yaÄŸdırırken Rakka'da olduÄŸu gibi IŞİD'i es geçti. Acaba Ä°ran'ın bunlardan haberi hatta dahli olmaması mümkün mü? 
GeldiÄŸimiz noktada Esed saflarında bile Ä°ran'ın Suriye'de çok fazla görünür olmasından ÅŸikayet edenler var; tıpkı Irak'taki bazı Åžii gruplar arasında olduÄŸu gibi. Suriye'de öldürülen Ä°ranlı komutan haberleri artık adiyattan oldu. Ergen selfieci Kasım Süleymani, cephe savaÅŸlarını yönetir oldu. Ä°ran "Esed'e göstericilere ÅŸiddet uygulama dedik; sözümüzü dinlemedi" iç rahatlatmasından Suriye'de cephede ÅŸiddeti yöneten ve rejimi ayakta tutan sütunluÄŸa geçiÅŸ yaptı. 
Muhaliflerin Suriye'deki ilerleyiÅŸi devam ettikçe Ä°ran'ın zihnini yakıp tutuÅŸturacak olan soru ÅŸu olacak: Suriye'de ne iÅŸimiz var?

AKÅžAM

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.