Suudi Arabistan ve Mısır yol ayrımında mı?

Suudi Arabistan’daki kral deÄŸiÅŸimi OrtadoÄŸu coÄŸrafyasında beklenenden daha büyük bir etkiye neden olabilir. Bu iddiayı ortaya koyarken tabii ki temkinli olmak zorundayız. Suudi Arabistan’ın uluslararası angajmanları ve ÅŸu ana kadar ortaya koyduÄŸu statükocu performans bu temkinin ana sebebi. Fakat Kral Selman’ın tahta oturmasından itibaren yaÅŸanan birkaç geliÅŸme, bölgeyi takip edenlerin zihninde “acaba?” sorularını üretmiÅŸ durumda. 

Yeni Suudi Kralı’ndan en fazla etkilenme potansiyeline sahip olan konu Mısır-Suudi Arabistan iliÅŸkileri. Hatırlayacaksınız Mısr’ın “Sisi darbesi” Körfez’in daha doÄŸrusu Suudi Arabistan-BirleÅŸik Arap Emirlikleri finansmanında gerçekleÅŸmiÅŸti. Darbenin hemen sonrasında Körfez’den 12 milyar dolarlık bir finansal destek Mısır’a ulaÅŸmıştı ve takip eden 10 ay içerisinde Sisi’nin de açıkladığı üzere bu rakam 20 milyar doları aÅŸmıştı. Körfez, global Ä°hvan avının merkez ülkesi olarak seçtiÄŸi Mısır’da Ä°hvan ve diÄŸer tüm Ä°slamcı hareketler için acı bir ders çıkartma peÅŸindeydi. Hatta Mısır, Suudi Arabistan ve BAE’nin Türkiye ve Katar’la iliÅŸkilerinin de gerilmesine sebep olmuÅŸtu. 

Suudi Arabistan, Mısır’a muhtaç mı? 

Yeni Kral’la birlikte Suudi-Mısır iliÅŸkilerinde yeni bir döneme girmiÅŸ olabiliriz. Kral Abdullah’ın cenaze törenine “sis” nedeniyle katılamayan Sisi, zaten kafalarda soru iÅŸaretleri uyandırmışken, Arap medyasında yeni kralın Sisi’den pek hoÅŸlanmadığına dair haberler yayılmaya baÅŸladı. Bu süreçte bir de Sisi’nin “Suudi Arabistan bize eskisi gibi yardım etmeyebilir” minvalindeki açıklaması dolaşıma girdi. En son olarak da Sisi’ye yakınlığıyla bilinen veya darbenin medyadaki silahÅŸörlüÄŸünü üstlenmiÅŸ Ä°brahim Ä°sa gibi gazeteciler, “Suudi Arabistan bize yardım etmek zorunda” tarzı Suudi Arabistan’a yönelik salvolara baÅŸladılar. 
Bütün bu yaÅŸananlarda düÅŸen petrol fiyatlarının da etkisi olması mümkün. Suudi Arabistan düÅŸen petrol fiyatlarını göÄŸüslerken Mısır gibi 85 milyon nüfuslu bir ekonomik kara deliÄŸi daha ne kadar finanse edebilir? Körfez ekonomisindeki durgunluk Mısır ekonomisinin önemli kalemlerinden birisi olan Körfez ülkelerinde çalışan Mısırlıların Mısır’a katkılarında da azalışlar yaÅŸatacaktır. Kaldı ki daha bir taraftan kendisi için gittikçe geniÅŸleyen Ä°ran tehdidi diÄŸer taraftan da sınırlarına dayanmış IŞİD belasının gerektireceÄŸi güvenlik harcamaları var. Mısır bu süreçte hem sıkça konuÅŸulan Suudi Arabistan’la “muhtemel” siyasi yol ayrımından hem de düÅŸen petrol fiyatlarının yarattığı sıkıntılardan etkilenecek. 
Suudi Arabistan’da “Suud’un BAE’nin kayığına bindiÄŸi” ve BAE’nin Suud’un bölgesel politikalarını manipüle ettiÄŸi yönünde çatlak sesler de mevcut. Bu durum Kral Selman’la birlikte ne kadar siyaseten sorun olarak görülür bilinmez ama muhtemel bir BAE-Suudi Arabistan gerginliÄŸinin bile Mısır’a etkisi çok büyük olur. Bu durum dolaylı olarak Suudi Arabistan’ın Ä°srail’le de arasına mesafe koyması anlamına gelir zira BAE’nin uzun süredir Ä°srail’in kayığında olduÄŸu bölgeyi takip edenler tarafından bilinir. 

Mısır sallantıda 

Mısır an itibarıyla sadece ekonomik darboÄŸazda deÄŸil. Aynı zamanda siyaseten ve özellikle de güvenlik alanında zor günler yaşıyor. Sina’dan Kahire’ye kadar çatışmalar, patlamalar, silahlı saldırılar devam ediyor. Ä°hvan’dan binlerce kiÅŸi hapse atılmış ve idam cezasına çarptırılmışken ve kurumlarının malvarlığına el koyulmuÅŸken hâlâ Sisi yönetiminde kendine güven emareleri görünmüyor. Bu durum da doÄŸal olarak Körfez’in Sisi’ye yatırımlarını sorgulamasına sebep oluyor. DiÄŸer yandan ise Mısır’ın Filistin’deki ve Suriye’deki Ä°slami hareketleri baskılama çabaları, Körfez halklarından da tepki görmeye devam ediyor. 
Suudi Arabistan stratejik bir yol ayrımında. Ä°hvan korkusu sebebiyle bölgeyi içine attıkları ateÅŸ, Suud sınırlarına hiçbir zaman olmadığı kadar güçlü bir ÅŸekilde dayanmış durumda. Yemen, Irak, Suriye’nin etkileri bölgeye dalga dalga dağılırken en çok kaybedeceÄŸi olan aktörlerin başında Suudi Arabistan geliyor. Suudi Arabistan bu gidiÅŸe bir dur demek istiyorsa Mısır’la iliÅŸkilerini yeniden ÅŸekillendirip Suriye devrimine destek kapılarını sonuna kadar açması gerekiyor. Aksi takdirde bırakın bölgeyi Suudi Arabistan’ın içi de bu ateÅŸten kendisini kurtaramaz. 

AKÅžAM