Mehmet Beyhan: Gazze’den Dersler Çıkartmak (2)

Bölge ülkelerinin Gazze’den çıkartacağı önemli derslerden biri hiç ÅŸüphesiz Doha saldırısıdır. Zira Hamas liderlerini hedef alan Doha saldırısı, geniÅŸ kapsamlı stratejik sonuçları olan bir duruma iÅŸaret ediyor. Doha saldırısı, ABD’nin güvenlik garantilerinin iÅŸe yaramadığını göstermiÅŸtir.

Filistin’de iÅŸlenen soykırıma baÄŸlı olarak Doha saldırısı, ‘’bir ülkenin gücü, milli gücüne dayanmıyorsa, o ülke, zayıf bir ülkedir’’ dersini bize vermiÅŸtir. Her ne kadar Trump, Katar Emiri’ni arayıp "topraklarınızda bir daha böyle saldırıların olmayacağına" dair güvenceler verdiyse de bu tür güvencelerin daha önce de verildiÄŸini unutmamak gerekir.

Dünya siyasi tarihine geçen ‘’1973 büyük Arap-Ä°srail çatışmasından bu yana Amerika’nın Arap Devletleri ile Ä°srail arasında kurduÄŸu denge siyaseti çöktü. Ä°srail’in bölge ülkelerine yönelik politikalarını incelediÄŸimizde, tek, tek ülkelerle uÄŸraÅŸmak yerine gruplarla uÄŸraÅŸtığını görürüz. ÖrneÄŸin Mısırla deÄŸil, Ä°hvanla, Türkiye ile deÄŸil, Millî görüÅŸle, Pakistan ile deÄŸil, Cemaati Ä°slami ile uÄŸraÅŸmıştır.

Bunun temel nedenin 1979 Ä°ran Ä°slam Devrimi olduÄŸunu düÅŸünüyorum. Bugün Ä°ran Ä°slam Devrimi’ni tecrübe ettiÄŸimiz için birçok açıdan eleÅŸtirebiliyoruz. Ancak o yıllarda Ä°ran Devrimi, Ä°slam dünyasında büyük bir heyecan ve ümit, batılı ülkelerde ise, büyük bir tedirginlik yaratmıştı. Ä°slam ülkelerinde büyük bir ümit yaratmıştı; çünkü Batılılar, sürekli ‘’bu çaÄŸda Ä°slam Devleti olamaz’’ propagandası yapıyordu. Batılı ülkelerde tedirginlik yaramıştı; çünkü Ä°ran Ä°slam Devrimi, onların yarattığı tüm bu algıları yerle bir etmiÅŸti.

Ancak Ä°ran, devrimin Ä°slam dünyasında yarattığı heyecanı iyi deÄŸerlendiremedi. Ne Alternatif bir gelecek ne de alternatif bir paradigma kurabildi. Bunun temel nedenleri, iç ve dış etkileri, ayrı bir tartışma konusudur. Ancak Ä°ran, Gazze’ye baÄŸlı olarak Ä°srail saldırısına uÄŸradı. Ä°ran’ın bir daha bu tür saldırılara uÄŸramaması için, Suriye’deki hatalarından, Türkiye’ye karşı tutumundan çıkartacağı büyük dersler vardır.

Amerika merkezli bazı düÅŸünce kuruluÅŸları: ‘’ABD'nin 11 Eylül saldırılarının ardından bölgeye yaptığı askeri müdahaleler, El Kaide ve IŞİD gibi ulus ötesi cihatçı grupları büyük ölçüde yok ettiÄŸini’’ söyler. (GF 11 Eylül 2025) Hâlbuki İŞİD ve benzeri örgütler, Amerika’nın Afganistan ve Irak iÅŸgalinin ürünüdür. Ä°ÅŸgalci askerlerin keyfi uygulamaları, İŞİD ve benzeri terör örgütlerine zemin hazırladı ve güçlendirdi.

Bu tür örgütler güçlenince, bir taraftan İŞİD gibi Sünni kökenli terör örgütleri, diÄŸer taraftan Ä°ran destekli Åžii terör örgütleri algısını yarattılar. Arap Rejimlerine, bu ikili tehdit karşısında, ABD-Ä°srail ittifakının dışında bir seçeneÄŸinizin olmadığını söylediler. Ä°ÅŸte ‘’Abraham AnlaÅŸması’’ yaratılan bu korku üzerine imzalandı.

Hâlbuki Gazze, tüm bölge için esas tehdidin, Ä°srail olduÄŸunu herkese öÄŸreti. Ä°srail'in yayılmacı politikaları bölgenin istikrarı için endiÅŸe vericidir. Ä°srail saldırganlığına karşı, Türkiye, Suudi Arabistan, Mısır, Pakistan ve mümkünse Ä°ran ile iÅŸ birliÄŸi yapmak artık bir tercih deÄŸil, jeopolitik bir zorunluluktur. Zira güvenli bir gelecek kurabilmek için, Gazze’den dersler çıkartmamıza baÄŸlıdır.

Mehmet Beyhan