Dil gelişimini desteklemek için neler yapılabilir?

Psikolog Hayriye Öztuğrul (Güler)

Bebekler doÄŸduklarında belli bir dil yeteneÄŸi ile dünyaya geliyorlar. Ä°ÅŸitme duyuları geliÅŸmiÅŸ oluyor. Yüksek ses alçak ses ayrımını yapabiliyorlar. DoÄŸduklarından 2-3 ay sonra sesin geldiÄŸi yöne başını çevirip iletiÅŸim kurmaya adım atıyor. 5-6 ay civarında agulamaları, cıvıldamalarıyla kendilerince bizlere anlamadığımız birçok ÅŸey anlatıyorlar.

Bebek ilk yaşına girdiÄŸinde kendisine söylenenleri daha iyi anlamaya baÅŸlıyor. Ve bundan sonraki süreçte gittikçe artan kelime hazinesiyle konuÅŸmaya daha çok katılıyor. 

Bebeklerin hali hazırda hiçbir etki olmaksızın geliÅŸen bu yönlerini desteklemek için aileler neler yapabilirler? 

• Bebekle sıklıkla konuÅŸulmalıdır. 

• BebeÄŸin göz seviyesinde, gözüne bakarak konuÅŸulmalıdır. 

• ÇocuÄŸun iÅŸaret ettiÄŸi nesnelerin adı söylenmelidir. 

• Gün içerisinde yapılanlar çocuÄŸa anlatılabilir. Bu alışkanlık haline getirilirse çocuk da sonrasında kendi yapıp ettiklerinden bahseder hale gelebilir. 

• Bol bol kitap okunmalıdır. EÄŸer okunan hikâyenin tekrar okunmasını isterse bundan kaçınılmamalıdır. Tekrarlar çocuklara güven verir. Süreklilik hissettirir. Oyunlarında da tekrarlar isteyebilirler. 

• KonuÅŸmalarda kısa, yalın cümleler kullanılmalıdır. Uzun cümleler dikkatini dağıtabilir. 

• Ä°lk konuÅŸmaya baÅŸladıklarında söyledikleri anlaşılmaz olabilir. Yine de 'ne diyorsun, anlamıyorum' demek yerine konuÅŸma sürdürülmeye çalışılmalıdır. 

• Anlatılan ÅŸey ellerle ve beden dili ile desteklenebilir. 

• Yeni konuÅŸmaya baÅŸladıklarında iletiÅŸim istekleri geri çevrilmemelidir. Onu anlamak için çaba gösterilmelidir. 

• Birlikteyken sessiz kalmak yerine tekerlemeler, ÅŸarkılar söylenebilir. 

• Söyledikleri yeniden toparlanarak tekrar edilmelidir. 

• Televizyon izleme, bilgisayar ile oynama süreleri sınırlı olmalıdır. Bu araçlar çocuÄŸu tek taraflı iletiÅŸime itmektedir. Faydalı programlar seçilip süre onunla sabitlenmelidir. Televizyon izlerken veya bilgisayar ile oynarken de iletiÅŸim kesilmemeli, ne yaptığı/ izlediÄŸi üzerinden konuÅŸulmalıdır.