düğün de imtihandır, cenaze de... biz ise bu imtihanın dilini unuttuk

bir toplumun düğününe bak, cenazesine bak. bence o toplumun inanç dünyası, kadim kökleri, medeniyet kodları hakkında kalın ciltler dolusu söz söylemeden bize gerçeÄŸi gösterecek ipuçları verir.

iÅŸte bu yüzden düğün de, cenaze de sıradan bir mesele deÄŸil.
bunlar, bir toplumun inanç haritasını gösteren en canlı aynalardır.

ve bu aynaya baktığımızda gördüğümüz manzara şudur:
biz, hızlıca kendimize yabancılaşıyoruz.

çünkü düğün ve cenaze, bir toplumun hem sevinç anını hem de en ağır yasını nasıl yaÅŸadığını ortaya koyan turnusoldür. 
sevinci nasıl yaÅŸadığına bak, hüznü nasıl taşıdığına bak. 
iÅŸte orada görürüz inancın derinliÄŸini, edebin zarafetini ya da yozlaÅŸmanın, savrulmanın ne kadar ilerlediÄŸini.

ve iÅŸin acısı ÅŸu ki, düğünlerimizdeki bu savrulma sadece bir ayrıntı deÄŸil. toplumun içinden geçtiÄŸi ruh hâlinin aynasıdır. 
çünkü düğün, sadece iki gencin bir araya gelişi değildir; iki ailenin, iki soyun, hatta iki dünyanın birleşmesidir.
orada sergilenen tavır, aslında bir medeniyetin aynadaki yansımasıdır...

hayır hayır, ben dindarlık iddiası olmayan sıradan, 
akıntıya kapılmış kalabalıkların düğün merasimlerinden bahsetmiyorum. 
benim dikkat çektiÄŸim ve üzülerek söylemeliyim ki, 
bir zamanlar islâm’a dair hassasiyetleriyle anılan, evladını kur’an mekteplerinde yetiÅŸtiren, 
“islâmî camia” diye andığımız ailelerin düğünlerine bakıyorum;
gördüğüm manzara içimi burkuyor.

son yıllarda düğünlerimiz bize çok ÅŸey söylüyor… hem de acı acı söylüyor.

bir zamanlar, baba ocağı evden gelinlikle çıkarken evladının veya eÅŸinin mahremiyetini korumak için etrafına battaniye gerilen, edep ile salavat ile yol alan ailelerin çocukları, 
bugün düğün salonlarında gürültülü, zamanın moda müzikleri eÅŸliÄŸinde, Ã§oÄŸu kez ölçüsüz, alkışlar arasında erkek kadın karışık ortamlarda 
seküler dünyanın yaptığı benzer ritüellerle evleniyorlar. 
damadın boynunda papyon, gelinin en gösteriÅŸli, çok özel, sadece müstakbel eÅŸine özel olan gelinlik içinde meydanda, sahnenin ortasında bir gösteri ortasında…

ve biz, bu manzaraya bakıp hâlâ kendi kendimizi avutuyoruz:
“gençler iÅŸte… ne yapalım, bu çaÄŸ böyle… din elden gitmez…”

din elden gitmez, doÄŸru. ama giden bir ÅŸey var: hassasiyet.
kaybolan bir ÅŸey var: dindarlığın vakarı, edebi, sükûtu.

insanın en mutlu anı da en hüzünlü anı da aslında bir imtihandır. ve imtihan, bazen sevinçle gelir, bazen hüzünle.

ben düğünlerin müslümanların eÄŸlenmesi, sevinç duyması, göz aydınlığı olacak gençleri evlendirmeleri esnasında eÄŸlence yapmasın demiyorum ki... 
tam aksine düğün yeri eÄŸlence yeridir. erkek kadın ayrı ortamlarda kendi örfü neyse öylece eÄŸlenmesi yakışık olandır.

ama ah! ÅŸimdi diyorum ki dostum:
biz hangi ara kaybettik bu dinginliÄŸi?
hangi ara “benim çocuÄŸumun düğünü de onlarınkine benzesin” psikolojisine teslim olduk?
hangi ara mahremiyetin kıymetini, edebin zarafetini bu kadar ucuzladık?

daha kötüsü, dindar bir ailenin çocuÄŸu ebeveyne raÄŸmen 
nasıl uyduruk düğün programlarını kendine yakışır kabul eder? 
hiç mi düşünmez bu gençler?
dindarlığı hayatın merkezine koymuÅŸ baba, annesi 
böylesi bir taşkınlıktan sıkılır, üzülür, hatta yıkılır? bilmez mi bu gençler?

oysa bizim medeniyetimizde düğün dua idi, zikirdi.
damat evine gelirken semaya dua yükselir, tekbirler getirilir; “ya rabbi, bu yuvayı kur’an ile, iman ile mamur eyle” diye aminler yankılanırdı.

“din elden gitmez” diyoruz. elbette gitmez. ama ÅŸunu bilelim ki, dinin hayata taşındığı zemin kayarsa, dindarlık algısı erozyona uÄŸrarsa, geriye sadece isim kalır, ruh kaybolur. 

hatırlayalım, aziz kur’an’ın ifadesiyle:
“onlar ki dini oyun ve eÄŸlence edindiler…” (a’râf, 51)

ÅŸimdi bir çıkış arayacaksak, 
önce şu gerçeği kabul etmeliyiz:
toplumsal dejenerasyonun ilk adımı, küçük tavizlerle baÅŸlar. 
düğünde verilen küçük bir taviz, nesillerin kültürel kodlarını deÄŸiÅŸtirir. sonra o kodlar, baÅŸka bir kuÅŸağın zihinlerinde “normal”leÅŸir. böyle böyle, yavaÅŸ yavaÅŸ, usul usul özümüzden uzaklaşırız.

iÅŸte biz, dini deÄŸilse bile dini yaÅŸamanın edebini oyun ve eÄŸlenceye kurban ediyoruz. 
çünkü modern hayatın “eÄŸlen ya da yok ol” baskısı, zihinlerimizi teslim aldı. oysa eÄŸlenmek haram deÄŸildir; haram olan ölçüyü kaybetmektir.

ÅŸimdi taziyeler bile bir çeÅŸit sosyal etkinlik. kalabalıklar, telefonlar, kameralar… Ã¶lümün bile sükûtu kayboldu.

ökkeş yani diyorsun ki:
biz bir ÅŸeyleri unuttuk. Ã¶lümü unuttuk. ölümle yüzleÅŸmeyi, ölümü tefekkür etmeyi, Ã¶lüm üzerinden hayatı anlamayı unuttuk.

düğün de imtihandır, cenaze de.
biz ise bu imtihanın dilini unuttuk.

dedi ve sustu.

paylaşmaya değer gördüğünüz yazılarımın dilediği kısmı dahil dostlarınıza ikrama açıktır.
bir gönle daha temas etmek iyidir. valla!