Yakın tarihimizin utanç yılları: İstiklal Mahkemeleri
İstiklâl Mahkemesine bir isim bile takılmıştı. Mahkemenin halk arasındaki adı "Üç Aliler" divanıydı. Bu isim mahkemenin üç üyesinden; Kılıç Ali, Necip Ali ve mahkeme başkanı Kel Ali'den geliyordu. Ancak, Ali'lerin üçü de hukukçu değildi.
Sadece onlara verilen görevleri yerine getiriyorlar; muhalefeti susturuyor, yazarlardan yayıncılara, saltanatı savunanlardan, muhafazakârlara kadar herkese korku salıyorlardı.
Halk, ara ara eğer hilâfet kalkarsa dinimiz elden gider diye ayaklanıyordu ama her ayaklanmanın sonu mutlaka İstiklâl Mahkemesinde, oradan da yine mutlaka darağacında bitiyordu.
Toplam 15 / 7. Foto
Resmi tarih ve popüler kültür İstiklal Mahkemeleriyle pek ilgilenmedi, hatta yıllar boyu adını anmaktan bile kaçındı. İstiklal Mahkemeleri'nin nasıl kurulduğu, kimleri darağacına nasıl gönderdiği bugüne dek çok az kaleme alındı. "Asker kaçaklarını yakalayıp sorgulama" amacıyla kurulan bu mahkemeler zamanla amacından saptı; hükümetle ters düşen, bunu dile getiren veya bu doğrultuda iftiraya uğrayan kim varsa, hepsi bu mahkemelerde yargılandı. Onların içinde kurtuluş mücadelesinin büyük komutanı Kazım Karabekir Paşa da vardı, "şapka takmadığı" gerekçesiyle idam edilen İskilipli Atıf Hoca da... İstiklal Mahkemeleri, 92 yıl önce bugün kapatıldı.