Türk Halk Edebiyatında Ferhat ile Şirin
3. Halk edebiyatındaki Ferhat ile Şirin hikâyesinin kısa özeti - Horasan’da bir şehrin hükümdarı olan Mehmene Banu, kardeşi Şirin için güzel bir köşk yaptırır. Köşkün özenle süslenmesi için de nakkaş Behzat’la oğlu Ferhat görevlendirilir. Köşke gelen Şirin, Ferhat’ı görünce hemen aşık olur. Tabi Ferhat da aynı hızla ona sevdalanır. Köşk’ün süslemesinin tamamlanmasının ardından Şirin, köşkün önünden bir derenin akmasını ister. Mehmene Banu, her yana bu işi başaranın muradına erdirileceğini duyurur. Bunun üzerine Ferhat bu görevi üstlenerek kırk günde yapacağı işi otuz günde yaparak dağı delerek dereyi köşkün önüne akıtır ve bunun üzerine sarayda bir oda edinir. Ancak bir süre sonra Mehmene Banu, kardeşi ile Ferhat arasındaki ilişkiyi öğrenir ve onu zindana atar. Daha sonra Mehmene, gördüğü bir rüya üzerine ona altınlar vererek salıverir. Ferhat da altınları fakirlere dağıtarak kendini çöle ve dağlara vurur. Ferhat’ın bu durumunu öğrenen Amasya Hükümdarı Hürmüz Şah Mehmene Banu’ya savaş açarak onu yener; Ferhat da Şirin’i alarak karargâha götürür. Bu sırada Şirin’i gören Hürmüz Şah’ın oğlu Hüsrev ona aşık olur. Hürmüz Şah ne yaptıysa da oğlunu bu sevdadan vazgeçiremez. Bunun üzerine Şirin ile evlenmesi için dağın ötesindeki suyu kırk günde şehre getirmesi şartını koşar. Bir dadı tarafından kurulan bu tezgah üzerine Ferhat tam suyu şehre akıtacakken Şirin’in öldüğü söylenir. Bu haber üzerine ise Ferhat canına kıyar. Ferhat’ın öldüğünü öğrenen Şirin hemen onun yanına gider, ağlayarak Ferhat’ın cesedine kapanır ve belinden çıkardığı hançeri göğsüne saplayarak kendini öldürür. Hikâyenin devamında farklı rivayetler şekillenerek son bulur.
Toplam 4 / 3. Foto
Gerçekten yaşadılar mı yaşamadılar mı tartışılır ancak Ferhat ile Şirin'in aşk hikâyesi gerek İran edebiyatında gerekse de Türk edebiyatında derin izler bırakan önemli bir aşk öyküsüdür. Bu hazin aşk hikâyesinin ortaya çıkışı, gelişimi, metin haline gelişi ve özellikle Türk halk edebiyatında yer edinişi ise önemli bir araştırma konusudur.