M. Ali Akbulut: Düşman ve Düşmanlaştırma (13): Surat Asma / Yüzü Ekşitme

Ä°nsan iliÅŸkilerinde duygu önemli. Duygunun dışa yansıma hali olan bazı davranışlar da insan iliÅŸkilerini belirler. Bu baÄŸlamda, insan iliÅŸkilerinde en sık baÅŸvurulan davranış biçimi surat asmaktır. Yüzü ekÅŸitmektir.

 

Surat asmak, kibirin tezahürü olduÄŸu kadar, kızgınlığın, kırgınlığın, kıskançlığın, memnuniyetsizliÄŸin, kin, öfke ve nefretin de dışa vurumudur. Küsme durumu. Ä°liÅŸkinin geçici de olsa kesilme halidir. Annenin çocuÄŸuna yaptığı bir harekette duyduÄŸu memnuniyetsizlik, bir uyarı, bir ikaz nitelikli kaÅŸ çatma ile günün yorgunluÄŸunun getirmiÅŸ olduÄŸu ruh halini yansıtan asık suratlılık hali deÄŸil konumuz. Bunlar da kısmen konumuz içine girse de bu davranışlar bir uyarı, yönlendirme halidir.

 

Genel anlamda bazı davranış hali olarak görülür asık suratlı olmak. "Duvar gibi yüzü var" denir, "somurtkan tipli" denir, "mahkeme duvarı gibi tavrı var" denir, "afra tafra yaptı", "suratında hiçbir meymenet yok" denir, "muÅŸmula surat" denir; kısaca bölgelere göre kiÅŸinin karakteristik yapısını anlatmaya çalışırlar. KiÅŸinin karakteristik yapısıyla ortaya konulan tavır ve davranış arasında çok fark vardır. Surat asmak ve yüzü ekÅŸitmek bunlardan farklı bir davranış halidir.

 

Surat asmak, yüzü ekÅŸitme bir duygu deÄŸil bir davranıştır. Ä°steksizlik, memnuniyetsizlik, kin, nefret, öfke, kızgınlık gibi duygular sonrası yüz hatlarında oluÅŸan fiziksel deÄŸiÅŸim, kaÅŸları çatarak somurtarak yüzünü ekÅŸitme halidir. Muhatabı küçümseme, ona duyulan kırgınlık, kızgınlık, kin, öfke ve nefretin ifade tarzıdır. Dile getiremediÄŸiniz memnuniyetsizlik, isteksizlik, kin, kırgınlık, düÅŸmanlık ve öfkenin karşılığı olan cezalandırma durumudur. Karşı tarafa önem verilmediÄŸini gösterme, umursamadığını belirten davranıştır. Bütün bu sayılan olumsuzlukların, asık surat, yüz ekÅŸitme gibi bir davranışta toplandığı haldir. Derecelendirme, tonlama ise o anki hal belirler.

 

GeçmiÅŸten günümüze insan iliÅŸkilerinde en sık baÅŸvurulan bu davranış biçimi hiçbir toplumda kabul görmez. Olumlu bir tavır olarak bakılmaz. Asık suratlı olma, yüzü ekÅŸitme hali, insanlarla iliÅŸki kurmakta zorluk sebebidir. Hatta var olan iliÅŸkilerin de kesilme nedeni olabilir. Surat asarak, yüzü ekÅŸiterek sohbet olmaz, muhabbet hiç olmaz.

 

Bazen küstahlık boyutlu ve utandırma hedefiyle, bazen hor görme boyutlu kayıtsız kalındığını ifade amaçlı, bazen karşıdaki kiÅŸiyi deÄŸersizleÅŸtirme hedefiyle, bazen baÅŸkalarının yaptıklarını kıskanarak ve onlara tepeden bakarak, bazen güçsüz kiÅŸilere güçlü, kuvvetli olduÄŸunu göstermek hedefiyle yapılır. Her ne hedefle yapılırsa yapılsın muhatapta kötü bir ÅŸey olacak hissi vererek, memnuniyetsizlik duygusu oluÅŸturmak istenir. Karşıdaki kiÅŸiyi kıskanma da suratı asmanın, yüzü ekÅŸitmenin bir sebebidir. Asık suratlı olmak resmi ve ciddi olmak demek deÄŸildir. Asık suratlı olmak toplum içinde yalnızlaÅŸma sebebidir.

 

Suratını asan, yüzünü ekÅŸiten kiÅŸi yaptığı davranışla kendisinin daha iyi anlaşılacağını hissederek yapabilir. Fakat durum öyle deÄŸil; tam tersi muhatabında olumsuz bir etki bırakarak kiÅŸide motivasyonu düÅŸürür, müspet enerjiyi yok eder. Çalışma azmini kırar.

 

Asık suratla iliÅŸkinin kurulması çok zor, hatta mümkün olmaz. Ä°stenilen verim alınmaz. Anlatılmak istenen bir konunun anlaşılması da mümkün olmaz. Çünkü muhatap olan kiÅŸinin zihin alt yapısında asık surat yansıması her daim canlanacaktır.

 

Somurtarak, asık suratla, yüzünü ekÅŸiterek insanları küçümseme, muhatabını korkutma yoluna gitme kınanan bir davranıştır. Dudakları bükerek, diÅŸleri sıkarak, yüzü ekÅŸiterek, kaÅŸları gererek yapılan bu davranış, görsel bir durum olduÄŸu için her toplumda her dilde aynı etkiyi yapar.

 

Asık suratlıların oluÅŸturduÄŸu toplumlar, kalabalıklardan öte gitmez. SoÄŸuk iliÅŸkiler hakim olur. Birbiriyle kırgın ve kızgın yüzlerin varlığı iliÅŸkilerde güven de oluÅŸturmaz. Güvenin olmadığı toplumlarda ise çatışma, kavga eksik olmaz.

 

Suratı asma, yüzü ekÅŸitmeyi besleyen, bir kiÅŸiye ya da bir ÅŸeye duyulan kırgınlık, kızgınlık, kin, nefret, öfke, kıskançlık, haset gibi duygulardır. Daha çok bencilliÄŸi önceleyen, egoyu besleyen olumsuz duygulardır. Bu olumsuz duyguların kiÅŸide bir davranış haline gelerek, kiÅŸi ya da kiÅŸilere karşı mesafe oluÅŸturmaya, yapılanlara surat asarak, yüzü ekÅŸitme gibi davranışlara da sebep olur.

 

Asık suratlı, yüzü ekÅŸitme haliyle sorunların çözümü olmaz. Çözüm konusunda adım atılması da zorlaşır.

 

Dijital çaÄŸdayız. Sosyal medyanın hakim olduÄŸu bir dönemde. Ä°liÅŸkilerimizin artık çevrimiçi olduÄŸu ÅŸartlardayız. Çevrimiçi iliÅŸkilerde, yüz yüze iliÅŸkilerde olduÄŸundan daha fazla surat asma, yüzü ekÅŸitme durumları hakim. Emojilerle yapılan iletiÅŸimde asık surat, yüz ekÅŸitmeler çok sık kullanılıyor. Hatta, yüz yüze temasın hakim olduÄŸu iliÅŸkilerde yaÅŸanan surat asma, yüz ekÅŸitmede belki iki kiÅŸilik bir durum olurken, sosyal medyada çevrimiçi olduÄŸunda herkese açık bir davranışa da dönüÅŸüyor. Daha sert ifadelerle hakaretler, daha kırılgan davranışların manyetik alanına girilmiÅŸ olunuyor.

 

Sürekli karşıdaki kiÅŸinin yaptıklarına odaklanarak kıskanç duygular beslemek, ya da duyduÄŸunuz öfkeyi içinde tutarak iç dünyasındaki olumsuzlukların büyüyerek dışa taÅŸan davranış hali...

 

Rabbim bizleri “abese vetevalla” olanlardan deÄŸil, bir ve beraber olanlardan, karşılaÅŸtıklarında muhabbetle “selam” diyerek kucaklaÅŸanlardan eylesin.

 

M. Ali Akbulut