Dünyada Türkçe öğrenmeye ilgi arttı

KaramanoÄŸlu Mehmetbey Üniversitesi (KMÜ) Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü BaÅŸkanı Prof. Dr. Ä°dris Nebi Uysal, "Birçok ülkede Türkçe öÄŸretim merkezleri açılmıştır, birçok kiÅŸi de Türkçe öÄŸrenmek için ülkemize gelmektedir. Bütün bunlar deÄŸerlendirildiÄŸinde Türkçe bir dünya dilidir." dedi.

Uysal, AA muhabirine, KaramanoÄŸlu Mehmet Bey'in 744 yıl önce Anadolu'da Türkçeyi resmi dil ilan ettiÄŸini anımsattı.

Türk dili ve medeniyetinin temel taÅŸlarından biri olan Yunus Emre'nin vefatının 700. yılı dolayısıyla, 2021'in UNESCO tarafından anma ve kutlama yıl dönümleri arasına alındığını, CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan'ın imzasıyla yayımlanan genelgeyle de 2021'in "Yunus Emre ve Türkçe Yılı" ilan edildiÄŸini belirten Uysal, "Karaman 1961'den beri ikisini birlikte yad ediyor. Hem Türkçe'nin Anadolu'da yazı dili oluÅŸunu kutluyor, hem de bu sürece dil tercihiyle büyük katkı veren mutasavvıf ÅŸair Yunus Emre'yi rahmetle, ÅŸükranla anıyor." diye konuÅŸtu.

- "UNESCO'nun tespitleriyle çok geniÅŸ bir coÄŸrafyada 220 milyon kiÅŸi Türkçe konuÅŸmaktadır"

Bir dilin dünya dili olarak kabul edilebilmesi için bir takım özellikleri taşıması gerektiÄŸini, Türkçe'nin de bu vasıfların tümüne sahip olduÄŸunu vurgulayan Uysal, ÅŸunları söyledi:

"Bir dilin dünya dili olarak kabul edilmesi için yaşı, yahut derinliÄŸi, konuÅŸur sayısı, coÄŸrafi geniÅŸliÄŸi, söz varlığı, dünya dillerine verdiÄŸi kelimeler, ikinci dil olarak öÄŸrenilmesi gibi kriterler önemli. Edebiyat, kültür ve medeniyet dili oluÅŸu, bilim ve eÄŸitim dili olması, itibar görmesi gerekir. Türkçe tarihi belgelerle yaşı milattan önce 3 bin 500'lü yıllara kadar giden bir dildir. Bugün UNESCO'nun tespitleriyle çok geniÅŸ bir coÄŸrafyada 220 milyon kiÅŸi Türkçe konuÅŸmaktadır. Türkçe tarihin her döneminde kültür, edebiyat ve eÄŸitim-öÄŸretim dili olmuÅŸtur."

Uysal, Türkçe'nin 700 bini aÅŸkın kelime daÄŸarcığına sahip olduÄŸunu belirterek, "Türkçe hep diÄŸer dillerden kelime alan bir dil olarak lanse edilir ama Türkçe'nin diÄŸer dillere verdiÄŸi kelime sayısı da bir hayli fazladır. Özellikle komÅŸu ülkelere, Balkan ülkelerinin kullandığı dillere, Arapça ve Farsçaya, Ermeni ve Gürcü dillerine Türkçe çok sayıda kelime vermiÅŸtir. Son dönemde Türkçe öÄŸrenmeye ilgi artmıştır. Birçok ülkede Türkçe öÄŸretim merkezleri açılmıştır, birçok kiÅŸi de Türkçe öÄŸrenmek için ülkemize gelmektedir. Bütün bunlar deÄŸerlendirildiÄŸinde Türkçe bir dünya dilidir." ifadesini kullandı.

Prof. Dr. Uysal, Türkçeyi kullanan herkesin kendini hesaba çekmek zorunda olduÄŸunu dile getirerek, "Türkçeye saygımız ne kadar? Biz bu dilin kurallarını ne ölçüde uyguluyoruz? Onu nasıl kullandığımızı düÅŸünmeliyiz, hatta kendimizi sorgulamalıyız." diye konuÅŸtu.

Kutlama veya anma vesilesiyle icra edilen programların, bir konuya iliÅŸkin mevcut sorunların fark edilmesini saÄŸlama ve geleceÄŸe dair yol haritasını belirleme noktasında önemli iÅŸlevleri olduÄŸuna dikkati çeken Uysal, 2021 yılının da bu ÅŸekilde deÄŸerlendirilmesi gerektiÄŸini bildirdi.

KendiliÄŸinden ortaya çıkan veya yaÅŸanabilecek bazı geliÅŸmelerin mevcut sorunların üstünü örteceÄŸi gibi baÅŸka problemlerin de ortaya çıkışına zemin hazırlayacağını belirten Uysal, Kovid-19 salgının da bunun bir örneÄŸi olduÄŸunu, bu dönemde Türkçeye yabancı kökenli kelime akışının tıp alanında hızlı bir ÅŸekilde artığını ifade etti.

- "Özellikle Ä°ngilizce'den rahatsız edici boyutta kelime akışı var"

Uysal, Türkçe'nin en önemli sorunlarını ÅŸöyle sıraladı:

"Ä°ki büyük Batı dilinden, özellikle Ä°ngilizce'den rahatsız edici boyutta kelime akışı var. Türkçe'de karşılığı olduÄŸu halde yazıda veya konuÅŸmada alıntı biçimlerinin tercih edilmesi, iÅŸ yeri adlarındaki yabancılaÅŸma dilimizdeki sorunlardan bazıları. Sosyal medya ortamlarında ve kitle iletiÅŸim araçlarında Türkçe'nin kullanımıyla ilgili görülen sorunlar da ön plana çıkıyor. Bütün bunların temelinde ana dil bilincinden yoksunluk, özensiz kullanım, Batı hayranlığı, öz deÄŸerlerine ve kültürüne yabancılaÅŸma gibi sorunlar yatıyor. Sanırım tedavi edilmesi gereken esas nokta bunlar. Bunun da eÄŸitimle, kararlı ve istikrarlı programlar uygulamak suretiyle çözülebileceÄŸi kanaatindeyim."

Uysal, "Bizim iki vatanımız var. Birincisi üzerinde hayat sürdüÄŸümüz ve uÄŸruna gözümüzü kırpmadan canımızı feda edebileceÄŸimiz bu topraklar; bir de sevincimizi, acımızı, neÅŸemizi, kederimizi dile getirirken bize aracılık eden Türkçemiz. Vatanımız gibi bayrağımız da ikidir. Biri rengini ÅŸehitlerimizin kanlarından alan al bayrağımız, diÄŸeri ses bayrağımız Türkçe. Bu dil, hepimizin müÅŸterek evi. Kendimizi en güvende hissettiÄŸimiz yer. Onu korumak; kendimizi, evimizi, yurdumuzu korumak demektir." deÄŸerlendirmesini yaptı.

kaynak: Timeturk

Bu kaaya