Sosyal Medya

Taha Akyol: Rusya ile ateÅŸkes zafer mi, hezimet mi?

06-03-2020 11:58

Zafer mi, hezimet mi sorusu zihnimizdeki ak-kara kilitlenmesinin veciz bir ifadesidir!



Çünkü hayatta ak ve kara dışında çok geniÅŸ bir renkler yelpazesidir vardır; ak mı, kara mı diye bakmak renk körlüÄŸüdür.
 
Ak-kara at gözlüÄŸüyle baktığımızdan, Lozan gibi muazzam bir diplomasi tecrübesini ‘anlamak’ ve ufkumuzu açmak yerine, hâlâ kavga edip duruyoruz.
 
Moskova’da ErdoÄŸan-Putin görüÅŸmesine de “zafer” denilemez, olumlu tarafları yokmuÅŸ gibi “hezimet” de denilemez.
 
Liderler üç konuda anlaÅŸtılar: AteÅŸkes... M-4 karayolu etrafında güvenlik koridoru… Koridorda Türk ve Rus birliklerinin devriye gezmesi…
 
Bu gösteriyor ki, esaslı sorunların hiçbirinde uzlaÅŸma olmamış, sadece çatışmaları bir süre durduracak nitelikteki bu konuda uzlaÅŸma saÄŸlanabilmiÅŸtir.
 
ATEÅžKES OLUMLU
 
AteÅŸkes iki taraf için de olumludur. Zira çatışmalar tırmanarak bir noktada Türk ve Rus birliklerinin karşı karşıya gelmesine yol açabilirdi.
 
Öyle ki, Moskova’da görüÅŸmeler devam ederken özellikle Serakip bölgesinde ÅŸiddetli çatışmalar devam ediyordu, MehmetçiÄŸimiz Enes Kaya ÅŸehit düÅŸmüÅŸtü.
 
Elbette Türkiye’ye Ä°dlib’den artık ÅŸehit cenazeleri gelmemeli; maddi yük de daha fazla artmamalı. Putin Suriye ordusunun da “ciddi kayıplar” verdiÄŸi söyledi.
 
Putin konuÅŸmasında Baas rejimini savunmaya devam etti, “terörle mücadeleyi azaltmadan devam ettirmekte kararlıyız” diye vurgulayarak rejimi akladı…
 
ErdoÄŸan ise, “Soçi Mutabakatı ile Ä°dlib’de saÄŸlanan nispi istikrarı rejimin saldırıları bozdu” diyerek rejimin sorumluÄŸunu ve Ankara’nın kararlı tavrını ifade etti.
 
Tarafların terör tanımı da farklı… ‘Ortak Bildiri’de Türkiye’nin ısrarıyla “BM tarafından tanımlanan terör örgütleri” ifadesi yer almışsa da, bu ifade önceki metinlerde de vardı ve rejimin sivillere Rus destekli saldırıları hep ‘terör’ bahanesiyle yapılmıştı.
 
Erdoğan, rejim saldırırsa yine karşılık vereceğimizi de vurguladı.
 
GörüÅŸ ayrılıkları böylesine devam ettiÄŸi için ateÅŸkesin ne kadar süreceÄŸini tahmin etmek zor.
 
Akdeniz’e açılan M-4 kara yolunun 6 km. Kuzey ve 6 km. güneyinde “güvenli koridor” (güvenli bölge deÄŸil) kurulması, Türk ve Rus askerlerinin birlikte devriye gezmesi de olumlu. Türkiye bunu kabul ettirmiÅŸtir. Esat güçleri buranın kuzeyine çıkamayacaktır.
 
DiÄŸer olumlu bir husus ayırımsız “insani yardım” kavramının açıklamada yer almasıdır.
 
KRÄ°TÄ°K SORUNLAR
 
Evvela Türkiye’nin savaşı göze alarak açıkladığı “Esat güçlerinin Soçi sınırına çekilmesi” söz konusu deÄŸil. Hatta “temas hattı boyunca ateÅŸkes” denilmesiyle, Esat birliklerinin ÅŸu anda bulundukları noktada kalmaya devam etmesini Ankara kabul etmiÅŸ oluyor.
 
Suriye hava sahasının Türkiye’ye açılması, Ä°dlib’de Esat güçlerine “uçuÅŸ yasağı” konulası, sınırımızın ötesinde göçmelerin iskan edileceÄŸi “güvenli bölge” kurulması gibi Türkiye’nin çok önemli talepleri de açıklamalarda yer almıyor.
 
Anlaşılan bu hususlar uzun vadeli sayılmış, çatışmaları tırmandırabilecek ihtimalleri önlemek için yukarıda belirttiÄŸim üç konuda uzlaÅŸma saÄŸlanabilmiÅŸ.
 
Aslında büyük beklentilere girmemek gerekirdi; sonuçlara da zafer veya hezimet diye bakmamak gerekir.
 
Rus lider Putin kazanımlarından geri adım atar mıydı?
 
ERDOÄžAN GÄ°TMELÄ° MÄ°YDÄ°?
 
Putin’in gelmesi Türkiye açısından elbette daha prestijli olurdu. ErdoÄŸan da zaten görüÅŸmenin “Ä°stanbul ve Ankara’da” olacağını söylemiÅŸti. (25 Åžubat)
 
Fakat Putin gelmedi.
 
ErdoÄŸan Putin’le buluÅŸmasında ekranlar önünde, “Rusya’daki anayasa çalışmaları sebebiyle” Putin’in Türkiye’ye gelemediÄŸini söyleyerek bu tablonun yarattığı izlenimi telafi etmek istedi.
 
Anayasa çalışmaları bir günlük seyahati engelleyecek müstaceliyette deÄŸildir. Sanıyorum Moskova, ErdoÄŸan’ın gelmesi için böyle bir ‘gerekçe’ gösterdi.
 
Madem o gelmiyor, ErdoÄŸan’ın gitmesi normaldir. Bunun için ErdoÄŸan’ı eleÅŸtirmeyi doÄŸru bulmam.
 
EleÅŸtirilecek konu yıllardan beri hep yüksek perdeden konuÅŸarak diplomasi dilini ihmal etmektir.
 
Hükümetin gözden geçirmesi gereken husus, Suriye politikasının hamasi söylemler eÅŸliÄŸinde bugünkü hayli sıkıntılı duruma gelmiÅŸ olmasıdır.
 
En önemli sembol olarak S-400 neye yaradı? Sahada faydası mı oldu, Rusya’nın Suriye politikasında Türkiye lehine tavır deÄŸiÅŸtirmesini mi saÄŸladı?
 
Suriye sorununda görünür gelecekte mutlu bir çözüm gözükmüyor; Türkiye uzun süre daha uÄŸraÅŸmak zorunda kalacak…
 
 
Karar

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.