Döngüyü kuran algı

Her günü bir önceki günün tekrarıymış gibi yaşıyoruz sanki. Var gerçekten böyle bir ÅŸey; hemen hemen aynı ÅŸeyleri aynı vakitlerde tekrar tekrar yapıyoruz. Modern hayatın karakteri bu, bu hissi fazlasıyla veriyor insana. Hayatın tabiatı da böyle mi peki? Gerçekten sürekli kendini tekrarlayan bir kısır döngüsü mü var alemin? Yoksa biz mi sürekli kendini yenileyen o tabiattan kopup, vazgeçilmez olduÄŸuna kendimizi inandırdığımız rutinlerden böyle sürekli baÅŸa saran bir hayat kurgusu oluÅŸturduk?

Anton Çehov’un ‘Altıncı KoÄŸuÅŸ’ isimli eserinden belki iÅŸimize yarar diyerek birkaç cümle alıp buraya sabitleyelim: “Bir adamın her gün aynı ÅŸeyleri görmesi, aynı kiÅŸilere rastlaması, aynı sözleri iÅŸitmesi... Bu, yavaÅŸ yavaÅŸ, damla damla düÅŸen bir iÅŸkencedir. Ä°nsan, her gün deÄŸiÅŸmeyen, donuk bir hayatın zincirine vurulmuÅŸsa, onun ruhu da giderek kurur, katılaşır. Dışarıdaki dünya ne kadar hareketli görünürse görünsün, senin için artık bir manası kalmamıştır.”

Rutin gidiÅŸatı içinde hayatın bizim artık dikkatimizi yöneltmediÄŸimiz yerlerinde neler oluyor, neler yaÅŸanıyor; bunlardan gerçekten haberdar mıyız? Belki de biz rutine baÄŸladığımız sanal hayatlar içinde mahpus haldeyiz ve hayatın gerçek yüzünde neler yaÅŸandığına körleÅŸmiÅŸ ve sağırlaÅŸmış durumdayız.

Hayat, içindeki her ÅŸeyle birlikte her an yeniden yaratılıyor (Rahman 29), yaratılmışlar içinde hiçbir ‘ÅŸey’ bir baÅŸkasının aynısı olmadığı gibi, hiçbir an da hiç kimse için bir baÅŸka anın tekrarı olmuyor. Yani; sonsuz anlar içinde, insanlar da buna dahil olmak üzere sonsuz sayıdaki her bir ‘ÅŸey’ için rutin diye bir ÅŸey yok aslında. Rutin bizim algımızda olan bir ÅŸey, bizim hayatımıza giydirdiÄŸimiz bir kılıf, neredeyse bir deli gömleÄŸi! Hayat aslında her an yeni ÅŸeyler söylüyor bize ama hiç farkında olmuyoruz. Hayat heyecan verici sürprizleri, yenilikleri ve olanca zenginliÄŸi içinde kapımızı çaldığında biz hiç evde bulunmuyoruz. Bakmayı ve duymayı bıraktığımız için kendimizi içine sürüklediÄŸimiz algısal girdabı hayatın yegâne gerçeÄŸi sanıyoruz.

“Her gün tekrar tekrar aynı ÅŸeyleri yapmaktan çok yoruldum!” diye ÅŸikâyet etti arkadaşına biri. “Aslında düÅŸününce” dedi arkadaşı, “kimse zorlamıyor bunları yapmaya bizi!”

Döngüyü kırmak için algıyı kırmak gerekiyor, ÅŸunu yapmazsam olmaz, bunu yapmazsam olmazları bırakmak gerekiyor. Olur aslında, bal gibi olur! Bugün yaÅŸamak için yapmaya kendimizi mecbur hissettiÄŸimiz ÅŸeyler arasında sadece birkaçı gerçekten zorunlu: Nefes almak, yemek, içmek ve bir iki ÅŸey daha… Yapmayı bırakabilsek, aslında bütün bunları yapmadan da olabildiÄŸini hem de her ÅŸeyin daha iyi olabildiÄŸini göreceÄŸiz. Ama katılaÅŸmış algılarımız, zihinsel kodlanmalarımız ve bunları tepemizde sabit tutan devasa propaganda ağı rutinden ayrılanın hayat dışı kalacağına dair yine devasa bir paranoya üretiyor sürekli. Bizi hayat dışı bırakan asıl ÅŸey de tam olarak bu!

Birçok ÅŸey oluyor her an hayatımızda aslında, hiç kontrolümüzde olmayan birçok ÅŸey! Hayat bir kader üzere sonsuz çeÅŸitlilikte ihtimaller üzerinden ilerliyor ve bizim hikayemizi yazıyor. KeÅŸke kendimizi bu heyecan verici maceraya tam olarak bırakabilsek, alemle birlikte sürekli yenilenen, yeni açılımlar ve mecralar kazanan hadiselerin yörüngesinde dönebilsek! Kendi heyecan verici seyrimizin idrakine dalabilsek… O zaman alemde kendi aslî yerimizi ve rolümüzü bulabilir ve gerçek huzuru yaÅŸayabilirdik. Bunu yapamadığımız için, sahip olduÄŸumuz onca ÅŸeye raÄŸmen neredeyse hiçbir zaman tam olarak huzuru yakalayamıyoruz.

MeÅŸhur ‘Forrest Gump’ filminde, filmin baÅŸ kahramanı Forrest hayata dair kulağına küpe ettiÄŸi sözleri bizimle paylaşıyor: “Annem her zaman hayatın bir kutu çikolata gibi olduÄŸunu söylerdi. Ä°çinde ne olduÄŸunu asla bilemezsin!”

“Yeni bir filme ya da kitaba baÅŸlar gibi baÅŸlamayı deniyorum artık her yeni güne” dedi beyaz saçlı adam bir dostuna, “sıradan sandığımız bir günün aslında ne kadar çok ÅŸeye gebe olduÄŸuna inanamazsın!”

Gökhan Özcan

https://www.yenisafak.com/yazarlar/gokhan-ozcan/donguyu-kuran-algi-4767149