İsrail'e silah ihracatını durdurduğunu ileri süren Sırbistan'dan silah satış rekoru

Bu ifşa, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić’in 23 Haziran’da yaptığı “Tüm silah ihracatını durdurduk. Bundan sonra ihracat yapılması gerekiyorsa özel bir karar gerekecek” açıklamasından sadece iki ay sonra geldi. Ancak Vučić’in söz konusu açıklamasından birkaç saat sonra İsrail Hava Kuvvetleri’ne ait bir Boeing 747 kargo uçağı Belgrad Havalimanı’na iniş yaparak silahlarla yüklendi ve ardından Nakab'daki Nevatim Hava Üssü’ne geri döndü.

 

Haaretz ve Balkan Araştırma Ağı (BIRN) tarafından yürütülen ortak soruşturmaya göre, 2025 yılının ilk altı ayında Belgrad’a en az 16 İsrail kargo uçağı iniş yaptı ve bu uçaklarla İsrail’e silah ve mühimmat taşındı. Bu sevkiyatlar, İsrail’in Gazze’ye karşı yürüttüğü soykırım savaşının devam ettiği dönemde gerçekleşti.

 

Gümrük ve ihracat verileri, Sırbistan’ın devlet silah şirketi “Yugoimport–SPDR”ın İsrail’e yapılan ihracatların büyük kısmını yönettiğini, buna ek olarak dört Sırp şirketinin daha bu sevkiyatlara katıldığını ortaya koydu. Bu şirketler arasında Edepro ve Romax da bulunuyor. Bu firmalar, İsrail’in füze ve mühimmat üretiminde uzmanlaşmış alt kuruluşu “Taas Ma’arachot”a mühimmat ihracatı gerçekleştirdi.

 

Vučić, ihracat yasağını ilan etmeden günler önce yaptığı bir açıklamada, Sırbistan’ın Avrupa’da İsrail’e silah sağlayan tek ülke olduğunu belirtmişti. Ancak daha sonra kararının gerekçesini “Bugünkü durum farklı” diyerek değiştirmiş ve Haaretz, bu tutum değişikliğinin Sırbistan’ın Ukrayna’ya askeri destek vermesi nedeniyle Kremlin’den gelen açık bir uyarının sonucu olabileceğine işaret etti.

 

Bir gazetecinin ihracat yasağı kararından sonra İsrail kargo uçağının Belgrad’a inişiyle ilgili sorusu üzerine Vučić, “Buraya ne indi, ne kalktı size söyleyemem” cevabını vermişti.

 

Sırbistan hükümeti, İsrail’e ihraç edilen silahların türüne dair bilgi vermeyi hâlâ reddederken, cephane sevkiyatları devam ediyor ve Gazze’de on binlerce sivilin ölümüne yol açan savaş nedeniyle uluslararası eleştiriler artıyor.

 

Haaretz’in daha önce yayımladığı başka bir rapora göre, İsrailli “Elbit” şirketi son dönemde Sırbistan’a 335 milyon dolar değerinde gelişmiş topçu sistemleri ve insansız hava araçları (İHA) sattı. Öte yandan, Romax şirketi, İsrail’in “Yeshipra” şirketine mühimmat sattı. Yeshipra, “öldürücü olmayan kitle kontrol araçları” üretiminde dünya lideri konumunda bulunuyor ve ürettiği göz yaşartıcı gaz, Afrika’daki gösterilerin şiddetle bastırılmasında kullanılıyor.

 

İsrail’de ise Yeshipra, ürünlerini cezaevi idaresine, işgal polis ve askerlerine satıyor. Haaretz ve BIRN’in yeni soruşturmasına göre, DIMSE adlı uluslararası silah ihracatları veritabanına göre Yeshipra, ABD, Kanada ve Kolombiya dahil olmak üzere Afrika, Asya, Avrupa ve Amerika kıtasında 40’tan fazla ülkeye ihracat yapıyor.

 

Gazze Şeridi, tarihinin en kötü insani krizlerinden birini yaşıyor. Şiddetli açlık, 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail’in yürüttüğü soykırım savaşı ile iç içe geçmiş durumda. Gazze’de hastaneler, ilaç ve tıbbi malzeme eksikliği yaşarken, teşhis ve tedavi kapasiteleri neredeyse tamamen çökmüş durumda.

 

7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail, Gazze’de çocuklar ve kadınlar başta olmak üzere 210 binden fazla Filistinlinin şehit olmasına veya yaralanmasına, 9 binden fazlasının kaybolmasına, yüz binlercesinin yerinden edilmesine ve birçok kişinin açlıktan ölmesine yol açan bir soykırım savaşı yürütüyor. İsrail, bu savaşta tüm uluslararası çağrıları ve Uluslararası Adalet Divanı’nın durdurma kararlarını hiçe sayıyor ve ABD’nin desteğiyle saldırılarını sürdürüyor.

 

Filistin Enformasyon Merkezi