Çin: Guantanamo, dünya insan hakları tarihinin kara sayfası oldu

Çin DışiÅŸleri Bakanlığı Sözcüsü Vang Vınbin, hapishanenin açılışının 20. yıl dönümünde, BirleÅŸmiÅŸ Milletler Ä°nsan Hakları Konseyinin atadığı uzman grubunun Guantanamo'da iÅŸkence, kötü muamele ve keyfi tutuklamaları kınayan açıklaması hakkında deÄŸerlendirmede bulundu.

Guantanamo Körfezi hapishanesinin "dünya insan hakları tarihinin kara sayfası olduÄŸunu" ifade eden Vang, "Müslümanların alıkonulduÄŸu bir 'gözaltı kampı' varsa o da Guantanamo'dur." dedi.

Ä°lk tutukluların 20 yıl önce geliÅŸinden bu yana ABD'nin hapishanede iÅŸkence yaptığına dair raporların uluslararası toplumun tepkisiyle karşılaÅŸtığını hatırlatan Vang, "ABD, çok kere hapishaneyi kapatmayı vadetse de 20 yıl sonra hala 39 kiÅŸi tutuluyor. Bunlardan çok azı hakkında herhangi bir suç isnadı veya hükmü var." ifadelerini kullandı.

Vang, ABD'nin dünya genelinde çok sayıda "gizli hapishane" kurduÄŸunu, Guantanamo'nun yalnızca "buzdağının görünen yüzü" olduÄŸunu söyledi.

ABD'nin Afganistan'ın iÅŸgalinden sonra bu ülkede çok sayıda gizli hapishane kurduÄŸunu, Irak'ın iÅŸgalinin ardından Ebu Gureyb hapishanesindeki tutukluların istismarının dünyayı ÅŸoke ettiÄŸini, kısa zaman önce Litvanya'nın baÅŸkenti Vilnius'un banliyösündeki bir ABD gizli hapishanesinde belirsiz süreyle tutulan Suudi Arabistan vatandaşı Ebu Zübeyde'ye tazminat ödemek zorunda kaldığını hatırlatan Vang, sözlerini ÅŸöyle sürdürdü:

"ABD'nin kurduÄŸu Guantanamo üssü gibi "kara bölgeler", ABD'nin kara insan hakları sicilini hatırlatmaktadır. ABD dönüp dürüstçe kendisine bakmalı ve Gunatanamo Körfezi ile dünyadaki tüm diÄŸer gizli hapishanelerini kapatmalıdır, keyfi tutuklamaya ve mahkumlara yönelik iÅŸkenceye son vermeli, kurbanlardan özür dileyerek onlara tazminat ödemeli, iÅŸkenceye yetki veren ve uygulayanları adalet önüne çıkarmalıdır."

Sincan'daki tartışmalı kamplar

Öte yandan ABD'nin gizli hapishaneleri gibi Çin'in Sincan Özerk Bölgesinde, "aşırılıkçılıkla mücadele" gerekçesiyle Uygur Türkleri ve diÄŸer Müslüman azınlıklardan vatandaÅŸları "mesleki eÄŸitim merkezi" adını verdiÄŸi kamplarda alıkoyması da uluslararası toplum tarafından eleÅŸtirilmiÅŸti.

BM verilerine göre en az 1 milyon Uygur Türkü bu kamplarda kendi rızası dışında tutulurken Çin yönetimi, bölgede kaç kamp bulunduÄŸuna, buralarda kaç kiÅŸinin olduÄŸuna ve söz konusu kiÅŸilerden ne kadarının sosyal hayata döndüÄŸüne iliÅŸkin bilgi vermemiÅŸti.

BM ve diÄŸer uluslararası örgütler, kampların incelemeye açılması çaÄŸrılarını yinelerken Çin, kendi belirlediÄŸi birkaç kampın az sayıda yabancı diplomat ve basın mensubu tarafından kısmen görülmesine izin vermiÅŸ, BM yetkililerinin doÄŸrudan bilgi almak amacıyla bölgede serbestçe inceleme yapma talebini geri çevirmiÅŸti.

Sincan Özerk Bölgesi Valisi Åžöhret Zakir, 2019 sonunda "kamplardaki tüm öÄŸrencilerin mezun olduÄŸunu, kalanların serbest sürekli eÄŸitim programlarına devam edeceÄŸini" bildirmiÅŸti.