Kıbrıs Rum Kesimi'nin ipliğini pazara çıkaran skandal medyada

Kıbrıs Rum kesiminin suç ve yolsuzlukla baÄŸlantılı onlarca yabancıya vatandaÅŸlık sattığı ortaya çıktı. Al Jazeera English'in ele geçirdiÄŸi çok sayıda resmi belge, 70'ten fazla ülkeden hükümlü dolandırıcıların, kara para aklayanların ve yolsuzlukla suçlanan siyasilerin, Kıbrıs Rum kesiminden "altın pasaportlar" diye anılan vatandaÅŸlık belgesi aldığını gösteriyor.

Yayın kuruluÅŸunun "Kıbrıs Belgeleri" dosyası ÅŸeklinde servis ettiÄŸi haber, Kıbrıs Rum kesimi yönetimi tarafından 2017-2019 yıllarında onaylanmış, sızdırılan 1400'den fazla pasaport baÅŸvurusuna dayanıyor.

Rum yönetimi Yatırım Programına iliÅŸkin soru iÅŸaretleri doÄŸuran belgelere göre, bu tarihler arasında "altın pasaportlar" için en fazla baÅŸvuru Rusya, Çin ve Ukrayna'dan yapılmış.

BaÅŸvurusu onaylananlar arasında Burisma enerji ÅŸirketinin sahibi Ukraynalı iÅŸ adamı Mikola Zloçevski, Rus enerji devi Gazprom'un eski yöneticisi Nikolay Gornovskiy, gasp suçundan hapis yatan Rus vatandaşı Ali Beglov ve hisse devrinde dolandırıcılıktan cezaevine giren Çinli iÅŸ adamı Cang Kıçiang bulunuyor.

Kıbrıs Rum kesimi pasaportunu 2017'de alan Zloçevski'nin, o tarihte ülkesinde yolsuzluk soruÅŸturması altında olduÄŸu ifade ediliyor. Haziran 2020'de Ukraynalı savcılar, soruÅŸturmanın düÅŸürülmesi için kendilerine 6 milyon dolar rüÅŸvet teklif edildiÄŸini söylemiÅŸ, Zloçevski ve Burisma ÅŸirketi ise rüÅŸvet iddiasını reddetmiÅŸti.

Gazprom'un eski yöneticisi Nikolay Gornovskiy'nin de, 2019'da Kıbrıs Rum kesimi pasaportu onaylandığında, Rusya'nın görevi kötüye kullananlar listesinde yer aldığı, pasaportun, iadesine iliÅŸkin tüm giriÅŸimlere engel olduÄŸu belirtildi.

Kıbrıs Rum kesimi pasaportu onaylanan bir baÅŸka ismin de telekom anlaÅŸmasından milyonlarca dolar rüÅŸvet almakla suçlanan Vietnamlı iÅŸ adamı Pham Nhat Vu olduÄŸu görüldü.

Çok fazla ihtilaflı baÅŸvuru ortaya çıkabilir

Kıbrıs Rum kesimi pasaportlarının, AB üyeliÄŸinden ötürü Avrupa'ya giriÅŸi kısıtlanan ÅŸahıslar için önemli olduÄŸu, bu pasaportları taşıyanların, 27 Avrupa ülkesinde serbestçe seyahat ettiÄŸi, iÅŸ yaptığı ve bankacılık iÅŸlemleri yürüttüÄŸü belirtiliyor.

Pasaport baÅŸvurusu yapanların, Kıbrıs Rum kesimi ekonomisine 2,15 milyon avro yatırımda bulunması ve adli sicil kaydının temiz olması gerekiyor. Yatırım çoÄŸunlukla gayrimenkul satın alma yoluyla yapılıyor.

Kıbrıs Rum kesimi Yatırım Programı, 2013 yılında hayata geçirilmiÅŸti. O tarihten bu yana AB tarafından eleÅŸtirilmiÅŸ ve sonlandırılması çaÄŸrıları yapılmıştı.

Mayıs 2019'da Kıbrıs Rum kesimi, vatandaÅŸlık için daha sıkı kurallar uygulamaya koymuÅŸ, soruÅŸturma altında olan, aranan, hüküm giyen ve uluslararası yaptırım listesinde bulunanlara pasaport verilmesini yasaklamıştı.

Rum milletvekilleri, temmuz ayında çok sayıda skandalın ardından vatandaÅŸlığın kaldırılması yetkisi içeren yasayı onaylamıştı. Ancak siyasetçiler, Kıbrıs Rum kesimi vatandaÅŸlığı satın alanların isimlerini yayınlamaya karşı çıkmıştı.

Kıbrıs Rum kesimi, yeni yasa çerçevesinde tüm geçmiÅŸ baÅŸvuruların incelendiÄŸini, yaklaşık 30 kiÅŸinin vatandaÅŸlıklarını kaybedebileceÄŸini duyururken, "Kıbrıs Belgeleri" çok daha fazla ihtilaflı baÅŸvurunun ortaya çıkabileceÄŸini gösteriyor.

Bunlar arasında ABD tarafından Venezuela hükümeti için yasadışı döviz anlaÅŸmasıyla milyonları aklamaktan yaptırım uygulanan eski banker Leonardo Gonzalez Dellan, Ukrayna'da ziraat ÅŸirketiyle baÄŸlantılı para aklama ve zimmetine para geçirme soruÅŸturması altındaki Oleg Bakhmatiuk da bulunuyor.

Yine 2017'de vatandaÅŸlık alan Rus erkek kardeÅŸler Aleksey ve Dmitri Ananyev, Kuzey Koreli korsanlarla baÄŸlantılı kripto parayla 100 milyon dolar akladığı gerekçesiyle ABD'nin yaptırım uyguladığı Çinli iÅŸadamı Li Ciadong, Ä°ran'da yolsuzluk ve para aklamaktan Interpol'ün en çok arananlar listesinde bulunan Maliksabit Ä°brahimi ve oÄŸlu Mehdi, vatandaÅŸlıkları ihtilaflı isimler arasında yer alıyor.

Programı sert eleÅŸtirenler arasında yer alan Avrupa Parlamentosunun Alman üyesi Sven Giegold, pasaportlar için, "Çok fazla kirli paranın bulunduÄŸu bir ülkeden gelen herkes için çok kıymetli." ifadesini kullanırken, Rum üyesi Eleni Mavrou, programın geçen birkaç yılda uygulanma biçiminin, açıkça Kıbrıs Rum kesiminin utanç duyacağı vakalara izin verdiÄŸini söyledi.

Kıbrıs Rum kesiminin, program sayesinde 2013'ten bu yana 7 milyar avro gelir elde ettiği ifade ediliyor.

El Cezire'nin, gelecek günlerde "Kıbrıs Belgeleri" kapsamında Kıbrıs Rum kesimi pasaportu ihtilaflı olan onlarca kiÅŸinin daha isimlerini yayınlacağı belirtildi.