Rüya bir bilgi kaynağı mıdır?

En az iki yıl önce yazı listeme almıştım ama başka konu mu yoktu deneceğinden çekindiğim için yazamıyordum. Şimdi yazmanın gerekli olduğunu anladım, çok uzun bir konuyu özetleyerek yazıyorum.

Sanırım rüya görmeyen insan yoktur. Rüya zaten görme demek.Demek ki insan uyanıkken baÅŸ gözüyle gördüğü gibi, uyurken kalp gözüyle de görebilir.

Rüyanın benim anladığım en önemli Ã¶zelliÄŸi, insanı dünya zaman ve mekânından Ã§Ä±karması ve baÅŸka zaman ve mekânların da bulunduÄŸunu ona göstermesidir. Rüyada birkaç saniye içerisinde dünya zamanıyla bir ömür yaÅŸayabilirsiniz. Hatta zaman ortadan kalkar ve gelecekte olanları rüya ile an gibi yaÅŸayabilirsiniz. Rüya, Allah gelecekte yapacaklarımızı bilemez diyen nadanlar aleyhine de önemli bir delildir. Gelecekte yapacağınız ÅŸeyi bazen rüya ile siz görebiliyorsunuz da Allah bilmez mi? Rüya kadere de iÅŸaretler taşır; kötü bir ÅŸeyin olacağını görürsünüz ve gördüğünüz halde ona engel olamazsınız.

Peygamberlerin rüyaları vahyin bir parçasıdır. Peygamberlere has vasıflardan birinin sıdk olduÄŸunu düşünürsek sadık rüyalar görmenin sıdk ile, yani dürüst ve doÄŸru sözlü olmakla alakalı olduÄŸunu da anlayabiliriz. Ne kadar doÄŸru sözlü olursanız rüyalarınız o kadar sadık olur. Kur'an-ı Kerim'de Hz. Ä°brahim'in, Yakub'un ve Resulüllah'ın vahiy olan rüyalarından söz edilir.

Resulüllah (sa) sadık ya da salih rüyaların vahyin kırk altı cüzünden bir cüz olduÄŸunu söyler. Yani rüya vahiy deÄŸildir ama vahiy türünden bir iletiÅŸim ve haberleÅŸmedir.

Resulüllah'ın bir hadisi ÅŸerifine dayanılarak rüyanın üç çeÅŸit olabileceÄŸi söylenir: Ya Allah'tan gelen iÅŸaret ve biÅŸaretler, ya ÅŸeytandan kaynaklanan hulümler, ya da kiÅŸinin psikolojik durumundan, korku ve ümitlerinden doÄŸan malihulyalar.

İşin önemli bir yönü şudur: Rüyanın ilahi işaretler taşıyanı bulunmasına rağmen kişinin gördüğü rüyanın bunlardan hangisi olduğunu bilebilmesi zordur. Bazı işaretlerle rüyasının sadık olduğunu bilse bile onun sembolik dilini doğru okuyabilmesi de en az bu kadar zordur. Dolayısıyla rüya üzerine hüküm bina etme insanı yanıltır. Bu sebeple İslam âlimleri rüyanın dini bilgide bir hüküm kaynağı olamayacağı konusunda ittifak etmişlerdir. O zaman rüyanın en büyük faydası, yukarıda işaret ettiğimiz gibi, başka bir âlemin olduğuna, her şeyi bilen bir yaratıcının bulunduğuna ve O'nun olmuş olacak her şeyi bildiğine delil teşkil etmesidir.

Rüyanın sadık olduÄŸunun en önemli belirtilerinden biri, rüyada Resulüllah'ın görülmesidir, bu baÅŸlı başına bir konudur ve onu da ayrıca yazmayı deneyebiliriz. Ama burada âlimlerimizin ortaya koydukları ÅŸu muhteÅŸem kuralı hatırlamalıyız: Birisi rüyasında Resulüllah'ı görse ve ona, ey Allah'ın Resulü, hadis diye şöyle bir söz naklediliyor, bu gerçekten sizin sözünüz müdür, diye sorsa, o da, evet benim sözümdür dese, bu yolla o hadisin sahih olduÄŸuna hükmedilebilir mi? Hadis âlimlerinin ittifakla söyledikleri ÅŸudur: Hayır bu durum hadisin sahih olduÄŸunu gösteren yollardan birisi olamaz. Bu rüya, onu gören için bir anlam ifade edebilir ama dini bilgiye böyle bir kapı açtığınız zaman dürüst olanla olmayanı birbirinden ayıramazsınız ve kötü niyetli insanlar istediklerini Peygamber'e söyletebilirler. Bu önemli bir kuraldır.

İkinci önemli bir husus da şudur. Varsayalım ki, böyle bir rüya başkaları için bir anlam ifade etmez de gören için işaretler taşıyabilir, ama bu durumda da rüyanın söylediklerinin, ya da ondan anlaşılanların Kur'an-ı Kerim'in ve Sünnet'in söylediklerine zıt olmaması gerekir. Aksi halde Resulüllah'ın canlı iken söylediğini bırakıp, rüyada söylediğiyle amel etme gibi bir çelişki doğar.

Sahabe efendilerimiz ve onları izleyen seçkin nesiller İslam'ı rüyalarla anlatmamışlar, davet ve tebliğ rüyalarla yapılmamıştır.

Bir baÅŸka önemli nokta, hadisi ÅŸerifte de söylendiÄŸi gibi rüyalara ÅŸeytanın, yani kâfir cinlerin müdahale edebilmesi imkânıdır. “Åžeytan insanın içinde kanının gittiÄŸi her yere gider” hadisi ÅŸerifi de buna iÅŸaret eder. Hatta tarihte pek çok sahte ÅŸeyhin, birilerinin rüyalarına ÅŸeytanın müdahalesiyle büyük mürÅŸitlermiÅŸ gibi gösterildiÄŸine, bu yolla sapmalarına ve saptırmalarına dair pek çok hikâye nakledilir. Bu mümkündür. Bu sebeple pek çok batıni ve sapık mezhep baÄŸlılarını hep rüyalarla yoldan çıkarmıştır. Demek ki,rüyanın bir anlamı da onun bir imtihan olmasıdır ve müminlerin bu imtihanı kazanacak kadar kitap ve sünnet bilgisine sahip olması gerektiÄŸini anlatmasıdır.

Rüya dilinin okunması, yani tabir edilmesi de baÅŸlı başına bir ilimdir ve herkesin isabet edeceÄŸi bir ÅŸey deÄŸildir. Onun için sadık rüya görenler onu sadece ilmiyle amil takva ehli âlimlere anlatmalıdırlar. Åžeytani rüya/hulm görenler ise onu hiç kimseye anlatmaz ve ÅŸeytandan Allah'a sığınırlarsa hiçbir zarar görmezler. Allahu alem.