Sosyal Medya

Makale

Kırım Tatarları'nın durumu

tarihinde yayınlandı.

Kırım'da 30 Mart'ta sözde 'bağımsızlık' referandumu yapılacak. Ruslar çoÄŸunlukta olduÄŸu ve Rusya askerleri sahaya indiÄŸi için sonuç ÅŸimdiden belli. Kırım'ın asıl sahipleri olan Tatarlar ise 'Ukrain'lerin ardından üçüncü sırada yer alıyorlar. 25 yıl önce Kırım'da 'Tatarlar' mevcut deÄŸildi. Zira Tatarlar 1944'de Stalin'in emriyle bir gecede hayvan vagonlarına doldurularak Sibirya'ya ve diÄŸer bölgelere sürgün edilmiÅŸlerdi. Binlerce Tatar vagonlarda açlıktan, hastalıktan can vermiÅŸti. 1990'larda Kırım'a döndüklerinde ne evleri barkları, ne camileri medreseleri kalmıştı. Tatar müslüman kimliÄŸi binlerce yıl önce Kırım'da yaÅŸamış insanlardan kalma bir arkeolojik mirasa dönüÅŸmüÅŸtü. Kırım'da dinlediÄŸim 'dönüÅŸ hikayeleri'ni hatırladıkça tüylerim diken diken oluyor. Genç Tatarlar için 'GeçmiÅŸ' sürgün, kıyım, aÅŸağılanma ve yok sayılmadan ibaret. Ve hepsinde de 'Rus' damgası var.

1783'de Kırım'ı iÅŸgal ve ilhak eden Çariçe II. Katerina Tatarların arazilerini memurlarına ve subaylarına dağıttı. Ä°lhakı izleyen yüz yıl içinde Tatarlar dalgalar halinde Osmanlı topraklarına hicret ettiler. Yine de, 1917'de Çarlık rejimi devrildiÄŸinde 'Kırım Tatar Muhtar Cumhuriyeti' kurabilecek durumda idiler. Sivastopol'daki Rus donanmasından destek alan 'BolÅŸevikler (Komünistler)' 1918'de bu hükümeti yok ettiler. Hükümet Reisi Numan Çelebi Cihan ve arkadaÅŸları kurÅŸuna dizilerek cesetleri Karadeniz'e atıldı. 1921'de kurulan 'Kırım Muhtar Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti' ise kağıt üstünde kaldı. Aynı hükümetin iki reisi de (Veli Ä°brahim, Ä°lyas Tarhan) 1928 ve 1938'de kurÅŸuna dizildi. 1921-1940 arasında büyük kıtlıklar ve kırımlar yaÅŸayan Kırım 1946'da Rusya'nın vilayeti yapıldı.

Tatarlarn yurtlarına dönebilmeleri kolay olmadı. Bu uÄŸurda seslerini duyurmak için can verenler oldu. Mustafa Abdülcemil KırımoÄŸlu'nun 1970'lerdeki efsanevi açlık grevi ise hala hafızalarda. 'Kırım'a dönüÅŸ' mücadelesini de KırımoÄŸlu liderliÄŸindeki 'Kırım Tatar Milli Meclisi' baÅŸlatmıştı. Kırım'a dönebilen Tatarlar yeni bir hayat kurmak için büyük bir mücadele verdiler. BoÅŸ buldukları arazilere barakalardan mahalleler kurdular. Tatarlar haklarını sivil bir yapı olan 'Kırım Tatar Milli Meclisi' eliyle seslendirebiliyorlar. Yani, 300 bin Tatar 'Kırım Meclisi'nde temsil edilmiyor. 1954'de Ukrayna'ya baÄŸlanan Kırım, Rus tazyikiyle 1991'de yapılan referandum sayesinde yeniden özerk cumhuriyet olmuÅŸtu. 1993'te Meclis'te Tatarlara 14 kontenjan ayrılmıştı. O kontenjan birkaç yıl sonra kaldırıldı. Ukrayna'daki partiler aday gösterirler ise bir iki Tatar 'Ukrayna Meclisi'ne girebiliyor.

Åžimdi Kırım Rus tanklarının hedefinde. Parlamento ve Hükümet Rus asıllı vekillerin elinde. Rusya her an Kırım'ı iÅŸgal ve referandum sonrasında da ilhak edebilir. Tatarlar Kırım'ın Ukrayna toprak bütünlüÄŸü içerisinde kalmasını tercih ediyorlar. Sivil ve demokratik bir mücadele ile, er ya da geç, hak ettikleri konuma ulaÅŸabileceklerini düÅŸünüyorlar. Kırım Rusya ile AB/ ABD /NATO arasında uluslararası bir mesele halini aldı. Sanki 'SoÄŸuk SavaÅŸ ruhu' hortladı. Tatarlar bu kanlı santranç oyununda harcanan taÅŸlar olmak istemiyorlar. Biz bu oyunu 1783'te Ruslar Kırım'ı ilhak ettiÄŸinde ziyadesiyle tecrübe etmiÅŸtik. Ne Tatarların ne de Ukrayna'nın Rus askeri gücü karşısında yapabilecekleri pek bir ÅŸey yok. Türkiye ise elbette taraflar nezdinde Kırım Tatarlarının hak ve hukukunu koruyacak giriÅŸimlerde bulunacaktır.

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.