Sosyal Medya

Makale

Kurban ve hikmet

Geçen kurbanda yazdıklarımı tekrarlamadan kurbanın bazı hikmetlerine deÄŸineceÄŸim:

Önce bilmeliyiz ki, ibadetler pozitif, yani görünür dünyevi faydaları için deÄŸil, ibadet olduÄŸu için, Allah öyle emrettiÄŸi için yapılır. Her ibadette olduÄŸu gibi kurbanda da safi Allah için yapıyor olma önemli bir ilk ÅŸarttır. Bu yüzden büyükbaÅŸ kurban ortaklarından birinin sırf et almak maksadıyla kurbana katılmış olması, tamamının kurbanını makbul olmaktan çıkarır. Çünkü niyet bölünemez. Bozuk bir niyet diÄŸerlerini de bozar.

Ayrıca ibadet koyma, onun ÅŸeklini, zamanını, miktarını belirleme Mabud'un hakkıdır. O nasıl öÄŸretmiÅŸse biz öyle yaparız. Ä°badetlere hiçbir ekleme ve çıkarma yapamayız. Ä°badetlerde ve akidede yapılan her türlü ekleme ve çıkarmalar bidattir ve her bidat cehenneme götürür. Çünkü ibadetler aklın alanı deÄŸildir. Bizden kurban kesmemiz istenmiÅŸse, onun yerine bedelini vermenin yeterli olmayacağını da biliriz.

Ama her ibadetin dünyaya bakan, bize dünyevi faydalar saÄŸlayan yönleri de vardır. Bunlar, 'yanında bir adet bedava' der gibi ilave faydalardır. Ä°badetlerde asıl hedef ise Allah'ın rızasıdır, öbür âlemdir.

Neden kurban keseriz?

Bir müminin bu soruya vereceÄŸi cevap; Allah öyle istiyor da ondan, ÅŸeklindedir. Ama Allah Hakîm'dir, her yaptığı iÅŸte pek çok hikmetler vardır ve biz bunların bazılarını görebiliriz. Ä°ÅŸte bu açıdan baktığımızda kurban için isminden baÅŸlayarak diyebiliriz ki:

'Kurban' yaklaÅŸma demektir. Akraba da aynı köktendir. Demek ki, kurbanın hikmetlerinden ya da hedeflerinden birisi mümini Allah'a yaklaÅŸtırmasıdır. Allah'ın verdiÄŸi malı, yine O'nun için feda edebilmek bir yaklaÅŸma sebebidir. Aslında Allah insana ÅŸah damarından daha yakındır. Bu sebeple insanın ona yaklaÅŸması, aynı zamanda O'nun kendisine çok yakın olduÄŸunu hissetmesi anlamındadır. Tabir caiz ise, Allah'ı görür gibi bilmesidir. Bu aynı zamanda ihsan derecesidir. Ya da Allah'ın onu kendisine yakın kullarından, mukarrabûn'dan sayması demektir.

Tıpkı Hz. Ä°brahim gibi, o en sevgili varlığı olan Ä°smail'i bile Allah için feda edebileceÄŸini gösterdi. Herkesin mutlaka bir Ä°smail'i vardır, yeri geldiÄŸinde Allah için ondan geçebileceÄŸini göstermesi, Allah'a yakın bir mümin olmasının alametidir.

Ä°brahim'in Ä°smail'i kurban etmek üzere yatırması sahnesinde her ikisinin teslimiyeti Kuranı Kerim'de 'Ä°slam' kelimesiyle anlatılır. 'Ne zaman ki, ikisi de teslim oldular' anlamında, 'ne zaman ki, ikisi de Ä°slam oldular' denir. Yani gerçek anlamda Ä°slam, böyle bir teslimiyetin gösterilebilmesidir. Bir yetiÅŸkinin teslimiyeti için Hz. Ä°brahim, bir gencin teslimiyeti için de Hz. Ä°smail örnek verilmiÅŸtir.

Aslında baÅŸta namaz olmak üzere bütün ibadetler birer kurbandır, yani Allah'a yaklaÅŸtıran sebeplerdir. Namazın müminin miracı olması da budur.

Kurban için Kuranı Kerim'de iki kelime daha kullanılır: Hedy ve Nüsük.

Hedy, aynı zamanda hediye demektir. Kâbe'yi, yani Beytullah'ı ziyarete gidenlerin bir bakıma Allah'a sundukları bir hediye olarak orada kesilmek üzere götürdükleri kurban hedy'dir. Allah'a götürülen hediye. Onun için hedy kurbanı süslenir püslenir, iÅŸaretlenir. Tıpkı bir hediye için özel paket yapılması gibi.

Nüsük de haccın bir parçası olarak kesilen kurbandır. Bu sebeple hacda kesilecek kurban Mekke dışında bir yerde kesilmez. Kuranı Kerim ifadesiyle o, 'oraya ulaÅŸması gereken bir hediyedir'.

Ali Murat Daryal Hocanın teziyle, kurbanın insandaki kan akıtma duygusunu adeta topraklayıcı ve meÅŸru yolla etkisiz hale getirici özelliÄŸinin olup olmadığı düÅŸünmeye deÄŸer. Çünkü gerçekten de Ali Åžeriati'nin ifadesiyle insandaki Kabil Kompleksi, ya da Kabil damarı sanki insanı hep kan dökmeye iten bir özellik gibidir. Allah Hz. Âdem'i yaratacağını söylediÄŸi zaman meleklerin, 'yeryüzünde fesat çıkaracak, kan dökecek birini mi yaratacaksın' demeleri de onların bu damardan haberdar olduklarına iÅŸaret ediyor. Daryal Hoca iÅŸte bu duygunun kurbanla nötrleÅŸtiÄŸini ve kurban kesmenin, insanın haksız yere kan dökmekten vazgeçmesine yardımcı olduÄŸunu demeye getiriyor. DüÅŸünmeye deÄŸer. Belki bu yüzden Hz. Peygamber eÅŸine, kesilen kurbanını görmesini söylemiÅŸtir. Ama bunu çocuklara teÅŸmil etmemizin elbette bir delili yok. EÄŸer bunun sakıncaları ilmen tespit edilebiliyorsa onlar görmesinler denebilir.

Pazar günü birkaç noktaya daha deÄŸinelim inÅŸallah.

Bayramınız mübarek olsun.

YENÄ°ÅžAFAK

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.