Sosyal Medya

Makale

Barış sürecinde muhatap meselesi

Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanı Mehmet Görmez’in 31’inci Ä°l Müftüleri Ä°stiÅŸare Toplantısı’nda, DoÄŸu ve GüneydoÄŸu Anadolu Bölgesi’ndeki dinî kanaat önderlerine yaptığı çaÄŸrı önemlidir:

“Sizler, ülkemizin en zor zamanlarında, din eÄŸitiminin yasaklandığı dönemlerde bile bölgede Ä°slam’ın ilim, hikmet ve marifetini ayakta tutabilmek için gayret gösterdiniz, irÅŸat hizmetlerini sürdürdünüz. Yeri geldi samanlıklarda Kur’an okudunuz ve okuttunuz. Åžimdi gelin, bu ülkeyi bir ateÅŸ çukurunun kenarından kurtarmak üzere harekete geçelim. Gelin cahiliye asabiyetinin ürünü olan bu ateÅŸi birlikte söndürelim. Barışın kelamını yazalım. Kalemin her türlü kılıçtan ve silahtan üstün olduÄŸunu haykıralım.”

Sayın Görmez’in bu cümleleri Osmanlı sonrası kurulan ulus devletin dindarlara ve Kürt halkına yönelik inkârcı politikalarına problemin ana kaynağını teÅŸkil etmesi sadedinde güçlü bir itirazdır. Aynı zamanda “cahiliye asabiyeti” olarak nitelendirdiÄŸi ırkçılığa, ırkçı ÅŸiddete ve bunun yaslandığı dünya görüÅŸüne de atıfta bulunarak çözümün Ä°slâm’ın inÅŸa ettiÄŸi uhuvvet ve birliktelikte olduÄŸunu söylemiÅŸtir. Dolayısıyla Ä°slâmî temsil makamındaki kanaat önderlerini bu meyanda göreve çağırmaktadır.

Sayın Görmez’in yaptığı tesbitleri bölgeden tanıdığım kanaat önderleri de yıllardır söylüyorlar. Aklın, müÅŸterek tarih tecrübesinin ve Ä°slam’ın söylediÄŸi de budur. Irkçılığın, cahiliye asabiyesi olarak nitelendirilmesi tevhit inancının bir gereÄŸidir. Evet, etnik milliyetçilik modern dönemde olduÄŸu kadar tarihin hiçbir döneminde sistemleÅŸip ideolojileÅŸmemiÅŸti. Ama Ä°slâm’ın reddettiÄŸi ırkçılık hep vardı; hem dinî hem de seküler formlarıyla.

Meselâ Yahudilik ırkçılığın din kalıbında sistemleÅŸtiÄŸi bir yapıyken kendi kabilesini bütün deÄŸerlerin üstünde tutan Arap kabileciliÄŸi de dönemin ÅŸartları içinde laik formatta birer cahiliye asabiyesiydi. 

Temelinde deÄŸerlerden ziyade ait olunan etnik yapının kanının üstün olduÄŸu vehmi yatar. Ä°ster bu tür tarihî cahiliye asabiyeleri olsun isterse modern dönemin ideolojileÅŸtirilmiÅŸ etnik asabiyeleri olsun Ä°slâm’ın tevhit inancıyla direkt çatışma içindedirler.

Zira tevhit akidesi bütün insanlığın tek yaratıcısının Allah (c.c) olduÄŸunu, bütün insanların da O’nun yarattığı Adem ve Havva’dan çoÄŸaldığını söyler. Renkleri, dilleri, kültürleri ayrı ayrı da olsa sonuçta aynı anne ve babanın çocuklarıdır insanlar.   

Bu temel inanç Müslüman halkların insan tasavvurunu ve kardeÅŸlik fıkhını oluÅŸturur. Bu deÄŸer Osmanlı sonrası ulus devlet eliyle tüm ülke halkları arasında zayıflatıldı. Bundan nisbeten daha az etkilenen kesim ise belki de Kürt halkı oldu. 

Ancak PKK, özellikle de Kürt gençliÄŸinin önemli kesimini ulus devletin beceremediÄŸi kadar sekülerleÅŸtirdi. PKK eliyle sekülerleÅŸen Kürtlerin sadece dindarlıkla iliÅŸkileri zayıflamadı, aynı zamanda bölge halklarıyla beraber yaÅŸama ve ortak bir gelecek kurma irade ve hayelleri de zayıfladı. 

Bu sebeple çözüm sürecinde PKK ve siyasi kolunun tek muhatap olarak alınması yanlıştı. Bu, amaç öyle olmasa da Kürt halkını PKK’nın katı laik politikalarına terk etmekti. 

Çözüm sürecinin asıl muhatabı Kürt halkının kendisidir. Bunun için temel haklar müzakere konusu yapılmamalıdır. Her ne kadar Kürt halkının kendisi muhatap ise de bu da ancak kanaat önderleri, STK’lar, cemaatler ve siyasi partiler üzerinden gerçekleÅŸtirilebilir. Bunun için de Görmez’in çaÄŸrı yaptığı alimler sürecin aktörleri olarak öne çıkartılmalıdır. 

Sayın Görmez’in, “hocaefendileri, seydaları, mollaları, ÅŸeyhleri, kanaat ve maneviyat önderlerini Türkiye’yi ateÅŸ çukurunun kenarından kurtarmak için ortak çaÄŸrı yapmaya” davet etmesi onları çözümün muhatapları yapar. DoÄŸrusu da budur. 

Hükümetin “seküler Kürt siyasetini” tek muhatap almaması, Hüda Par gibi diÄŸer siyasi yapılanmaları ve dindar kanaat önderlerini de güçlü muhataplar olarak alması gerekmektedir.

Mutedil ve coÄŸrafyanın kök deÄŸerlerine baÄŸlı fikirlerin tebellür etmesi için dinî eÄŸitim veren kurumların da güçlendirilmesi ve ulemânın halka hitap etmesinin imkânları oluÅŸturulmalıdır.

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.